dinsdag 19 maart 2024

Volksverhalen Almanak


Anansi - Met open mond


Kaaiman lag al geruime tijd met zijn bek wijd open, toen hij opeens dacht: "Waarom doe ik mijn mond niet dicht? Waarom lig ik er altijd zo bij, zo met mijn tanden bloot?" Hij krabde eens op zijn kale hoofd: het had iets met zijn grootvader te maken en die had het weer van zijn grootvader gehoord en die wist het weer van de grootvader van zijn grootmoeder. Kortom, dit is het verhaal van Over-over-overgrootvader Kaaiman en het begon natuurlijk allemaal met Anansi, de Meester Superspin. Die ging op een dag vissen in de vijver van Over-over-overgrootvader Kaaiman. Hij stond bijna tot aan zijn middel in het water, toen hij werd vastgegrepen.
"Wie zit er aan mijn knieën? Wat betekent dat? Laat me los!" schreeuwde Meester Superspin Anansi. "Nee!" werd er terug geschreeuwd. "Wie is dat?" riep Anansi. "Lafaard, kun je je niet voorstellen? Laat zien wie je bent." - "Ik ben Uitsmijter," kreeg Anansi te horen. "Laat me niet lachen, een uitsmijter in een vijver," sarde Anansi. "Smijt me er dan uit, als je durft."
O jé, daar vloog hij al door de lucht en met een klap landde de Meester Superspin meters verder op de grond. "Au, m'n billen," jammerde hij en hij bleef versuft zitten. "Die heeft je mooi beetgenomen!" lachte Over-over-overgrootvader Kaaiman. Direct stond Anansi op. Dat liet hij niet op zich zitten.
"Je kletst," zei hij tegen Over-over-overgrootvader Kaaiman, "dat was afgesproken. Let maar eens op." Hij zocht in het bos tien stokken waaraan hij scherpe punten sleep en toen stak hij die stokken in de grond op de plek waar hij geland was. De punten wezen naar de lucht en zagen er gevaarlijk uit.
"Zo, nu zullen we eens iemand uitnodigen om mee te gaan vissen," zei Anansi. "Ha, daar komt Tapir aan. Hé, Bofroe, heb je trek in vis?" - "Waarom niet?" zei Tapir Bofroe, "maar ik heb geen geld." - "Je hebt geen geld nodig. Loop maar met me mee." En Anansi bracht Tapir Bofroe naar de vijver en raadde hem aan tot zijn middel in het water te gaan: "Vissen voor het grijpen, man! Probeer het maar." Tapir Bofroe liep voorzichtig de vijver in.
"Hé," riep hij opeens, "wie houdt me vast?" - "Ik!" zei Uitsmijter. "Dat is niets," zei Anansi snel, "dat is een soort uitsmijter. Zeg maar dat hij zijn werk moet doen." - "Gaat hij me er dan uitsmijten?" vroeg Tapir Bofroe verbaasd. "Inderdaad," juichte Anansi, "daar ga je." En tegen de puntige stokken gilde hij: "Vang hem op!"
Die dag kwam Anansi met een tapir thuis en de volgende dag liet hij Konijn Konkoni 'uitsmijten' en de dag daarop was Varken Agoe aan de beurt. En zo ging dat maar door voor de ogen van Over-over-overgrootvader Kaaiman, die behoorlijk jaloers op Anansi werd, want die werd dikker en dikker van al die lekkere wildhapjes.
"Ik lust ook wel wat," zei Over-over-overgrootvader Kaaiman en hij kroop naar de puntige stokken en trok ze een voor een uit de grond. Toen ging hij met zijn bek wijd open op die plek liggen en... verder hoefde hij niets te doen: de smakelijkste hapjes vlogen in zijn mond.
Wat Meester Superspin Anansi ook verzon om Over-over-overgrootvader Kaaiman van plaats te laten veranderen, Kaaiman bleef liggen waar hij lag. Je kunt nooit weten, dacht Achter-achter-achterkleinkind Kaaiman. En daarom ligt hij daar zo, met zijn bek wijd open en zijn tanden bloot.
*   *   *
Samenvatting
Een Surinaams verhaal over waarom de kaaiman met zijn bek open ligt. De spin Anansi brengt door een aantal slimmigheden de kaaiman op een idee. Daarom liggen de kaaimannen nog steeds met open mond langs de rivier.
Toelichting
Dit soort verhalen komt in alle wereldculturen voor. Anansi de spin is diep geworteld in de Afrikaanse verteltraditie, hij heeft zijn web gesponnen over de Atlantische oceaan en is wel thuis bij de Afro-Zuid-Amerikaanse bevolking.
Dit is een klassieke anansi-tori, waarvan verschillende versies bestaan.
Trefwoorden
Basisinformatie
Thema
Meer verhalen van Anansi
Bron
"Volksverhalen uit kleurrijk Nederland. Dieren. Dierenverhalen uit de Chinese, Joodse, Nederlandse, Indiase, Turkse, Surinaamse, Marokkaanse en Indonesische verteltraditie" Lemniscaat, Rotterdam, 1990.
Populair
Verder lezen