donderdag 28 maart 2024

Volksverhalen Almanak


Dronken Jaap ontmoet de duivel


In een niet zo best bekend staande herberg in Gelderland, 'De Drie Zwaantjes' geheten, waren eens een aantal mannen aanwezig die al meer hadden geproefd dan eigenlijk goed was. De kastelein, bijgenaamd lange Hent, wou eigenlijk wel dat z'n klanten ophoepelden, want het was al diep in de nacht en de stamgasten praatten niet anders dan over boze geesten, weerwolven, stoepstaarten en andere onmogelijkheden.
"Wel allemensen," zei Hent, nadat hij met allemaal had afgerekend, "weten jullie wel dat het op de weg 's avonds na twaalf uur niet meer deugt? Dan gebeuren er allerlei gekke dingen."
De mannen lachten hem uit en dikke Jaap, ook een die al veel meer had gedronken dan goed voor hem was, zei, "Kom kerel, ben je soms bang? Geef me nog een borrel, dat is goed voor de schrik. Ik ben nergens bang voor en ik zou wel eens willen zien wat ze mij 's nachts zouden moeten doen."
De kastelein schonk en Jaap dronk. Als een schip zonder roer ging Jaap daarna te voet naar huis. Zwaaiend van de ene kant van de weg naar de andere zag hij ineens iets op de weg staan. Erger nog, hij liep er tegenaan. Jaap wist niet of het nu een dier of een mens was. Het gromde en knorde, maar bang zijn wilde Jaap niet. Met z'n dronken kop probeerde hij nog te denken wat nu te doen en al zwaaiend pakte hij zijn mes en heldhaftig riep hij:
"Bunde van den duvel? - dan weckt!
Ziedde van den Heere? - dan spreckt!"
Het gevaarte ging echter niet opzij en het zei niets ook. Toen stootte Jaap toe met z'n mes en een vreselijk gekrijs was het resultaat.
Als een held liep Jaap naar huis. Wat zou die bange kastelein wel zeggen als hij hoorde dat Jaap met de duivel had gevochten en had gewonnen? De andere avond, toen Jaap zoals gebruikelijk weer in "De Drie Zwaantjes" was, vertelde hij met veel omhaal en grote woorden over zijn gevecht met de duivel. Hoe hij een mes in diens lijf had gestoken en hoe de duivel er onder vreselijk gebrul vandoor was gegaan.
Jaap had gedacht dat z'n makkers hem nu wel een held zouden vinden en tegen hem op zouden zien. Dat zou ook wel zo zijn geweest als de kastelein Jaap niet in z'n kraag had gegrepen en hem de deur uit had gegooid, terwijl hij schreeuwde: "Ik zal je leren mijn varken zo toe te takelen, lelijke zuiplap die je bent!"
*   *   *
Samenvatting
Een grappig Gelders verhaal over dronkemanspraat. In café 'De Drie Zwaantjes' zitten een aantal mannen flink wat jenever te drinken. De kastelein wil ze graag weg hebben en zegt dat het na twaalven niet meer pluis is op de weg. Jaap zegt dat-ie nergens bang voor is en drinkt nog een glas. Buiten botst hij tegen de duivel op, of althans: Jaap denkt dat het de duivel is.
Trefwoorden
Basisinformatie
Bron
"Spokerijen in Gelderland. Verhalen over reuzen, heksen, witte juffers, weerwolven, ridders en jonkvrouwen uit de 'Geldersche Volks-Almanak' van 1835 tot 1904, 1942 en 1947" opnieuw verzameld en bewerkt door Ria Lissenberg-Hörter. Europese Bibliotheek, Zaltbommel, 1974.
Populair
Verder lezen