dinsdag 19 maart 2024

Volksverhalen Almanak


Straf en beloning

Vroeger werden verhalen verteld om mensen iets te leren over hoe men zich behoorde te gedragen. De verhalen met het thema 'straf en beloning' zouden gebruikt kunnen worden om te laten zien welk gedrag wordt goedgekeurd, door de beloning en welk gedrag wordt afgekeurd, door de straf.
De beloning en de straf worden in verhalen vaak bepaald door het beproeven van het karakter van een persoon. Verhalen vertellen hoe een meisje wordt beloond omdat ze hard heeft gewerkt, terwijl haar stiefzuster wordt gestraft voor haar luiheid. Deze beproevingen zijn vaak een of een reeks ontmoetingen en/of er zijn opdrachten die voltooid moeten worden. In Vrouw Holle ontmoet het meisje een oven en een appelboom die ze helpt, voordat ze in dienst gaat bij vrouw Holle, om vervolgens beloond te worden voor haar ijver en vriendelijkheid.
In dit soort verhalen zijn er vaak twee personages, van wie de karakters tegengesteld zijn aan elkaar. Er is een vriendelijke man maar ook een boosaardige man. Net zoals hun eigenschappen, zijn de beloning of de straf die ze krijgen ook een contrast. De vriendelijke man verliest zijn bochel, de boosaardige man krijgt een bochel erbij. Het ijverig meisje krijgt goudstukken, het luie meisje krijgt padden.
Onder het thema 'straf en beloning' zijn een aantal andere thema's te herkennen in de verhalen. Gerechtigheid is een voorbeeld hiervan. Een mooi meisje wordt slecht behandeld door haar stiefmoeder, maar aan het eind wordt zij beloond met goudstukken en haar stiefmoeder wordt gestraft. Hebzucht is een ander thema. Een man hoort van het geluk van zijn buurman en hij doet hetzelfde als wat de ander heeft gedaan, omdat zijn hebzucht hem drijft naar meer geld. Zijn hebzucht helpt hem echter tot armoede; hij wordt gestraft voor zijn slechte eigenschap. Ook wordt het thema van vlijtigheid versus luiheid verwerkt. Het is goed om hard te werken, dan wordt je namelijk beloond, en het is slecht om niets te doen, want dan wordt je gestraft.


Samengesteld door Nadine van den Boogert

Populair
Verder lezen