vrijdag 29 maart 2024

Volksverhalen Almanak


Het spookschip de Zeerob


Op 24 maart 1771 vertrok de Zeerob vanuit de Kalkhaven van Dordrecht met bestemming Groenland. De commandeur van het schip was Jurriaan Jacobszoon, afkomstig uit Rømø. De bemanning gehoorzaamde hem feilloos. Hij was een ervaren schipper en heer en meester op zijn schip. Uit de haven van Dordrecht liet hij het schip vertrekken. "Hijs de zeilen... We varen!" De matrozen kropen de touwen in en bemanden hun posten. Drommen mensen op de kade staarden het schip na, dat de zee op zeilde. Een zwarte kraai vloog om de mast. Boven op de campagne stond de schipper. Hij hield de armen gekruist over de borst, en sprak geen woord. De matrozen wachtten op zijn bevelen.
Op de wijde oceaan dobbert een ontredderd schip. Touwen hangen in het water en tussen gevallen masten steekt een versplinterde maststomp omhoog. Het ruim stinkt naar door de ratten aangevreten voedsel. Verrotte foerage ligt op het dek.
Kraaloogjes van dode knaagdieren tussen kratten doen nog denken aan het laatste leven op het verlaten, dolende wrak. Ingescheurde zeilen klapperen tegen de vlaggenstok. Gebold door de wind drijven ze het schip mijlen ver van de plek waar een onbekend onheil zich ooit heeft afgespeeld. Een hoge golf brengt het schip nog eenmaal in zicht. Dan verdwijnt het achter de horizon.
In de dikke, gevaarlijke mist wordt het Dordtse spookachtige verschijnsel soms nog aangetroffen en gevreesd door zeelui, bang om aangevaren te worden door de dwalende lijkkist en niet wetende wat van de arme zielen geworden is. Uit de wolken deinst het fantoom op uit het niets. Rondom het schip wordt nog wel eens een grote zwarte vogel waargenomen, die cirkelend om de masten vliegt. Het zien van een spookschip betekent ongeluk. Onheil. Rampspoed. Nog erger dan grote stormen of piraten op de zee. Jacobsz. brengt ongeluk en verderf aan een ieder die hem op het schip ziet aankomen. Soms wordt hij nog gezien, met een tros in de hand.
Sommigen menen dat Jacobsz. een pact met de duivel heeft gesloten om tot de Dag des Oordeels gedoemd te zijn rond te dwalen over de zeeën. Het schip van de verloren, ondode zielen. Om zich te beschermen tegen een ontmoeting met het spookschip spijkeren zeelieden hoefijzers aan hun mast. Waren de bemanningsleden voor de haaien gegaan? Een schip, dat uitgevaren was en nooit het doel had bereikt, ook nooit de thuishaven was binnengelopen, moest vergaan zijn of... het moest nog over de zeeën en oceanen rondzwalken.
Thuis in het Deense Rømø, maar ook in Dordrecht, turen de vrouwen van de bemanningsleden nog steeds de horizon af, op zoek naar een glimp van het schip en hun geliefden.
"O weemoed om dit onvervulde leven,
Dat ik te lijden toch niet laten kan,
Schoon als dat spookschip in zijn eeuwen ban
Mijn ziel rondzwerft en rust niet, ook maar even..."
*   *   *
Samenvatting
Een volkslegende over een Dordts ronddolend schip. Het spookschip de Zeerob waart nog steeds rond langs de kusten van Denemarken en Nederland.
Toelichting
Vergelijk andere verhalen over spookschepen: El Caleuche uit Chili, De Vliegende Hollander en De motketel van Schokland.
Voor het eerst zijn de volksverhalen uit Dordrecht gebundeld en overzichtelijk in kaart gebracht. Het zijn verhalen met een grote cultuurhistorische waarde en ze worden ook wel volksoverleveringen genoemd. De verhalen vertellen veel over de cultuur, ontwikkeling en geschiedenis van Dordrecht en haar inwoners. De auteur Ruben A. Koman ging op zoek naar de meest voorkomende sagen, legenden, sprookjes en vormen van volks- en bijgeloof in het Dordtse verleden èn heden. Denk bijvoorbeeld aan schimp- en bijnamen, schapenkoppensagen, ontstaanssagen, duivels, reuzen, monsters, weerwolven, zeemeerminnen, heiligenlegenden, missers van het Koninklijk Huis, toverij, hekserij, vloeken, waarzeggerij, volksgeneeskunde, geesten, dwaallichten, spookhuizen, ufo's, kometen, onderaardse gangen, hoeren, gigolo's en schatten.
Trefwoorden
Basisinformatie
Thema
Populair
Verder lezen