donderdag 5 december 2024

Volksverhalen Almanak


Het wonderhemd


In een regiment diende een brave soldaat die van thuis honderd roebel had gekregen. Zijn sergeant kwam daar achter en vroeg dat geld van hem te leen. Maar toen de tijd kwam waarop hij het moest terugbetalen, gaf hij de soldaat in plaats van de verschuldigde som honderd stokslagen op zijn rug, met de woorden: "Ik heb jouw geld nooit gezien, je hebt me slim belasterd."
De soldaat werd woedend en liep het donkere bos in. Hij wilde er wat uitrusten onder een boom - daar kwam opeens een zeskoppige draak aanvliegen! Hij daalde neer bij de soldaat, stelde hem vragen over zijn leven, en zei tenslotte: "In plaats van hier in het bos rond te dolen, moest je liever voor drie jaar bij mij in dienst komen." - "Dat is goed," antwoordde de soldaat. "Nu, ga dan op mijn rug zitten."
De soldaat begon al zijn hebben en houden op de draak te laden. "Hé, soldaat, waarom neem je al die rommel mee?" - "Nou, draak, een soldaat wordt al om een knoop afgeranseld; hoe zou hij dan zijn hebben en houden kunnen achterlaten?"
De draak droeg de soldaat naar zijn paleis en belastte hem met de volgende taak: "Drie jaar moet je bij de ketel zitten, het vuur gaande houden en pap koken." Intussen vloog de draak de wijde wereld in en bleef al die tijd weg. Het werk was niet zwaar; de soldaat legde alleen telkens hout onder de ketel en kon de rest van de tijd blijven zitten, wat wodka drinken en nu en dan een stukje eten. De wodka is bij een draak anders dan bij ons - niet waterig, maar sterk en scherp van smaak. Na drie jaar kwam de draak naar huis vliegen. "En soldaat, is de pap klaar?"
"Dat zou ik denken. Al die drie jaar is het vuur bij mij niet uitgegaan." De draak slokte de hele ketel in een keer leeg, prees de soldaat voor zijn goede diensten en nam hem weer aan voor de volgende drie jaar.
Ook die tijd ging voorbij. Weer vrat de draak de ketel leeg en liet er de soldaat drie jaar bij achter. Twee jaar lang kookte deze pap, maar tegen het einde van het derde jaar dacht hij bij zichzelf: "Nu leef ik toch al de negende zomer bij de draak en kook voortdurend pap voor hem, maar nog geen enkele keer heb ik geproefd hoe die eigenlijk smaakt. Dat wil ik nu eens gaan doen." Hij nam het deksel er af, en in de ketel zat zijn sergeant! "Goed zo," dacht de soldaat, "jij zult er van lusten, vriendje, als wederdienst voor je stokslagen." En hij stookte het vuur zo op dat niet alleen het vlees, maar ook de beentjes stuk kookten.
De draak kwam naar huis vliegen, slokte de pap op en prees de soldaat: "Nou, soldaat, eerst was de pap goed, maar nu is ze pas zo echt doorgekookt. Zoek als beloning uit wat je het liefst hebt." De soldaat bekeek van allerlei en koos een machtig paard en een hemd van grof linnen. Dit was echter geen gewoon hemd, maar het kon wonderen bewerken, en wie het aantrok, werd een geweldenaar.
De soldaat reed naar een koning, hielp hem in een moeilijke oorlog en trouwde met zijn beeldschone dochter. Maar het was niet naar de zin van de koningsdochter om getrouwd te zijn met een gewone soldaat. Ze had betrekkingen aangeknoopt met de koningszoon van het naburige land, en om er achter te komen waarin de geweldige kracht van de soldaat school, wist ze hem door vleierij aan het praten te krijgen.
Toen koos ze het goede ogenblik, trok haar slapende man zijn hemd uit en gaf het aan de koningszoon. Deze deed het aan, trok zijn zwaard en hakte de soldaat in kleine stukjes. Hij stopte ze in een zak en beval de stalknechten: "Neemt deze zak, hangt hem aan de een of andere ouwe knol en jaagt die het veld in." Toen de stalknechten dit bevel wilden uitvoeren, veranderde het machtige paard van de soldaat zich in een ouwe knol en vertoonde zich aan hen in die gedaante. Ze grepen het, hingen er de zak aan, en joegen het dier het veld in.
Het machtige paard ging er sneller dan een vogel vandoor, rende naar de draak en bleef drie dagen en drie nachten voor diens paleis staan hinniken zonder moe te worden. De draak lag juist in een diepe slaap. Met moeite werd hij gewekt door het gehinnik en getrappel van het paard. Hij ging naar buiten, keek in de zak en slaakte een kreet. Toen nam hij de stukjes, voegde ze aaneen, waste ze met dodenwater en het lichaam van de soldaat werd weer een geheel. Daarna sprenkelde hij er levenswater op - en de soldaat leefde weer. "Hè," zei hij, "wat heb ik lang geslapen!" - "Je zou nog langer geslapen hebben als je brave paard er niet was geweest," antwoordde de draak.
Daarna bracht hij de soldaat de moeilijke kunst bij om van gedaante te veranderen. Deze veranderde zich in een duif, vloog naar de koningszoon met wie zijn ontrouwe vrouw was gaan samenwonen, en ging voor het keukenraampje zitten. Een jong dienstmeisje zag hem. "Ach, wat een lief duifje," zei ze. Ze deed het raam open en liet hem in de keuken. De duif kwam met een slag op de grond terecht en werd een knappe jongeman.
"Bewijs me een dienst, schone jonkvrouw, en ik zal met je trouwen." - "Waarmee kan ik je van dienst zijn?" - "Verschaf me het grof linnen hemd van de koningszoon." - "Maar dat trekt hij nooit uit - alleen als hij in zee gaat baden." De soldaat vroeg op welke tijd de koningszoon ging baden, liep naar buiten de weg op en veranderde zich in een bloempje.
Daar kwamen de koningszoon en de prinses aan, op weg naar zee, en achter hen liep het dienstmeisje met schoon ondergoed. De koningszoon zag het bloempje en vond het mooi, maar de koningsdochter begreep het terstond: "Ach dat is iets waarin die vervloekte soldaat zich heeft veranderd." Ze rukte het bloempje af, trok alle blaadjes er af en kneep het fijn.
Maar de soldaat had zich al veranderd in een vliegje en was ongemerkt op de boezem van het dienstmeisje gaan zitten. Zodra de koningszoon zijn kleren had uitgetrokken en zich in het water had laten zakken, kwam het vliegje er aan, terwijl het zich in een valk veranderde. De valk raapte het hemd op en vloog ermee weg; en na zich weer in een jongeman te hebben veranderd, trok hij het aan.
Toen nam de soldaat zijn zwaard, doodde zijn ontrouwe vrouw en haar geliefde, en trouwde zelf met de schone jonkvrouw - het jonge dienstmeisje.
*   *   *
Samenvatting
Een Russisch toversprookje met een draak en een soldaat. Een soldaat wordt door een draak in dienst genomen om pap voor hem te koken. Als dank krijgt hij een wonderhemd, waar je beresterk van wordt. De soldaat trouwt een prinses, maar die is hem ontrouw. Haar minnaar doodt hem en neemt het hemd. Gelukkig is er nog de draak, die de soldaat weer tot leven wekt en hem een nieuwe kunst bijbrengt: het kunnen veranderen van gedaante. Daardoor lukt het de soldaat wraak te nemen op zijn ontrouwe echtgenote en haar minnaar.
Trefwoorden
Basisinformatie
Thema
Populair
Verder lezen