dinsdag 19 maart 2024

Volksverhalen Almanak


De jaloerse Turk en zijn vrouw uit Caïro


Vele, vele jaren geleden leefde er eens een Turk die zich in Caïro wilde vestigen. Hij had door vele landen gereisd, had talrijke bezienswaardigheden gezien en bezat een grote levenswijsheid. Daar hij reeds lang de mening toegedaan was, dat men niet gelukkig kan worden als men niet getrouwd is, besloot hij een vrouw te zoeken. Maar zijn grote levenswijsheid had hem geleerd geen vrouw te nemen, voordat hij alle voorzorgsmaatregelen getroffen had, want alleen zo kon hij het ongeluk ontlopen, dat het gevolg is van de lichtzinnige levenswandel van vele vrouwen.
Na rijp beraad liet hij een wasvrouw komen en sprak tot haar: "Tante, ik wil trouwen. Ik heb een grote levenswijsheid en ken de vrouwen. Aan u de taak een vrouw voor me te vinden die bij me past." En hij begon zijn voorwaarden op te sommen: "Ze moet jong en handig zijn, ze mag haar huis en haar ouders tot nu toe niet verlaten hebben en ze moet ermee akkoord gaan bij mij in een huis te wonen, dat slechts uit één kamer bestaat, en bovenal mag ze nooit de wens koesteren het te verlaten. Dat is de belangrijkste van mijn voorwaarden. Wat moet ik u nog meer zeggen? Dat is genoeg, Ga! Ga!" De oude wasvrouw ging dus op zoek, en al na enkele dagen had zij de gewenste vrouw voor de Turk gevonden. Ze kwam bij haar opdrachtgever en sprak tot hem: "Ik heb hier een jong meisje, dat uitermate mooi en handig is; ze heeft nooit de drempel van haar huis overschreden; toen haar moeder haar uw voorwaarden noemde, antwoordde zij: 'Hier of bij de Turk, blijft dat niet hetzelfde voor mij?'"
De beschrijving van haar schoonheid en het naïeve antwoord vielen bij de Turk in de smaak. Nadat hij de ouders om de hand van hun dochter had gevraagd, werd de bruiloft gevierd.
De Turk had ondertussen ook een huis naar zijn zin gevonden, en wel een dat slechts uit één grote kamer bestond, waar men direct binnenkwam wanneer men een trapje opging, dat naar de huisdeur leidde. "De man die hier binnendringt zonder dat ik hem onmiddellijk opmerk, moet buitengewoon listig zijn," dacht de Turk bij het zien van dit huis en kocht het. Iedere ochtend als hij het huis verliet, deed hij de deur achter zich op slot en als hij terugkeerde was één blik door de kamer voldoende om zich ervan te vergewissen, dat er buiten zijn vrouw niemand in hun huis was. Zo leefde hij gelukkig, maar voortdurend in onrust.
Aan de overkant van de straat, precies tegenover het kamerraam, bevond zich een slagerij. De vrouw van de Turk zag iedere dag de eigenaar, een jonge man met een krachtig en groot postuur en een vrolijk gezicht. Hij liep altijd te zingen, of hij nu alleen was of zijn klanten bediende, en was altijd goedgehumeurd. Zo gebeurde het dat de jonge vrouw verliefd werd op de slager.
Op een dag kwam haar man, de Turk, vroeger thuis dan gewoonlijk. Toen zijn vrouw de sleutel in het slot hoorde, duwde ze de jonge slager in een hoek van de kamer, achter de waslijn waaraan de kleren van haar man hingen, en wierp een grote omslagdoek over hem heen, waarmee de vrouwen in Caïro zich kleden, wanneer ze uitgaan. Ze hulde zich in een andere doek en liep haar man tegemoet, die al was binnengekomen.
"Vrouw," sprak de Turk meteen, "wat verberg je onder de doek in de hoek?"
"Kom, heer, ga hier zitten en luister naar mij," sprak zij en begon te vertellen: "Er was eens een man die ontzettend jaloers was. Zijn vrouw had een minnaar, die zij bij haar thuis ontving als haar man weg was. Maar op een dag kwam haar man vroeger thuis dan gewoonlijk. De vrouw was ten einde raad en verborg haar minnaar onder een doek. Toen wachtte ze tot haar man in de kamer was en ging zitten om op adem te komen. De andere doek, die zij om haar schouders had gedaan, trok ze stevig over het hoofd van haar man... Zo..."
En terwijl ze dat vertelde stopte ze het hoofd van haar man onder de doek, zoals ze dat zojuist beschreven had en lachte luid. De Turk wist niet of hij moest lachen of vloeken. Was dit een onschuldig grapje of was het ernst? Hij schreeuwde en sloeg om zich heen, maar hij kon zijn hoofd niet uit de doek krijgen.
Terwijl hij schreeuwde en zij hem beloofde uit de doek te bevrijden, ging ze verder met haar verhaal: "Toen de jaloerse echtgenoot zo in de doek gewikkeld was, dat hij horen noch zien kon, wat er in de kamer gebeurde, riep zij haar minnaar toe: 'Red je en ga heen naar waar je vandaan komt. Bij de baard van de profeet, red je!'"
De slager verliet meer dood dan levend de kamer door het raam, zonder dat de Turk zijn voetstappen kon horen, omdat hij schreeuwde en jammerde en probeerde de doek van zijn hoofd te trekken, die hem het zicht ontnam.
Toen de vrouw zag dat haar minnaar in veiligheid was, ging ze ruggelings op de divan liggen en begon luid te lachen. Haar man kon zich eindelijk van de doek bevrijden en toen hij zijn vrouw zo onschuldig en van ganser harte zag lachen, wist hij nog minder wat hij van deze vrolijkheid moest denken. Terwijl hij daarover nadacht, vroeg zijn vrouw hem met een onschuldig gezicht: "Wat vind je van mijn verhaal?" en toen hij niet antwoordde ging ze verder: "Kijk dan onder de doek! Daar is en was niemand."
Niemand weet waarom de Turk zich van zijn vrouw liet scheiden. Vermoedde hij iets? Lachte ze zo vrolijk om zijn domheid? In ieder geval verliet hij de volgende ochtend het land en heeft hij er verder voor altijd van afgezien een vrouw uit Caïro te temmen.
*   *   *
Samenvatting
Een Egyptisch volksverhaal over jaloezie en ontrouw. Een Turk die zich in Egypte heeft gevestigd zoekt voor zichzelf een vrouw. Als hij echter getrouwd is, wordt zijn vrouw verliefd op een ander en pleegt overspel. Ze probeert hem een fabeltje op de mouw te spelden, maar de Turk trapt daar niet in. Hij verlaat Egypte en scheidt van zijn vrouw.
Toelichting
Afkomstig uit: Artin-Pacha, Yacoub - Contes populaires de la Vallée du Nil, Parijs 1895.
Een soortgelijk verhaal vinden we ook in Marokko: De ontrouwe echtgenote.
Trefwoorden
Basisinformatie
Thema
Populair
Verder lezen