dinsdag 19 maart 2024

Volksverhalen Almanak


De metamorfose van een ezel


Er was eens een boer die Bahloul (domoor, sufferd) heette. Hij had van de natuur twee lastige eigenschappen gekregen: hij hield helemaal niet van werken en hij had een zo mogelijk nog grotere hekel aan armoede. Hij bracht zijn dagen door met het aflopen van alle markten. In die tijd waren de markten zo belangrijk voor het leven op het platteland en voor de contacten tussen mensen dat veel plaatsen genoemd werden naar de dag waarop de wekelijkse markt gehouden werd.
Bahloul, die alleen een paar sloffen en een boernoes bezat, liep van de plaats "Dinsdag" naar "Woensdag" en "Donderdag" en zo week in week uit en het hele jaar door. Hij kocht niets, want hij had geen geld. Maar hij leefde onderweg van de warmte van de zon, van stekelige vijgen aan de heg, of van de vruchten en groenten, achtergelaten door fellahs (kleine boeren) die hun koopwaar ingepakt hadden. En verder ontmoette hij vrienden, hoorde de nieuwtjes uit de omgeving en vertelde hun die van elders.
Op een dag raakte Bahloul bevriend met net zo’n armlastige marktbezoeker als hijzelf. Met de honger als slechte raadgever ontdekten zij een rijke boer wiens argeloos uiterlijk hen al net zo aantrok als zijn ezel, volbeladen voor de tocht naar huis. De grote zakken waren volgepakt met schitterende koopwaar: vette kippen, zakken graan, glanzende watermeloenen, eersteklas groenten, vuurrode tomaten, gouden rozijnen.
De twee makkers gaven elkaar een teken van verstandhouding, fluisterden elkaar wat toe en begonnen onze man te volgen.
Die liep een eindje voor zijn muilezel, die hij aan een lange teugel leidde. Toen zij bij een bocht aankwamen waar een heg stond, liet Bahloul zich snel in de teugel glijden, tussen de man en de ezel, zodat de ezeldrijver nog steeds de indruk had iets voort te trekken. Zijn handlanger sneed met een mes de teugel aan de zijkanten van de halster los en verdween achter de heg met de ezel en alle rijkdommen.
Toen de boer bij de poort van zijn boerderij aankwam was hij stomverbaasd Bahloul ingespannen in de teugels te vinden. Woedend ging hij zijn erf op. Maar Bahloul raakte niet van zijn stuk en zei: "Ik ben het juist, die reuze kwaad op u zou moeten zijn voor alle klappen die u me tot nog toe toebedeeld hebt, voor de slechte behandeling door u en vooral door uw vrouw die me in mijn achterste prikte met haar drijfstok. Weet dan dat ik geen ezel was, maar een jonge man. Ik woonde bij mijn ouders. Maar omdat ik, ook vanwege mijn leeftijd, domme dingen heb gedaan, heeft mijn vader mij betoverd en mij in een ezel veranderd."
Stomverbaasd door die onthulling en een beetje ongerust en in de war liet de boer de man op het erf achter en ging naar binnen. Omdat hij zonder zijn ezel en alle voorraden thuiskwam, werd hij door zijn vrouw met een fraaie scheldkanonnade ontvangen.
Maar hij kalmeerde haar snel: "Onze ezel was geen ezel, maar een mens, en hij is vooral kwaad op jou, omdat jij hem geslagen hebt en geprikt in zijn achterste."
Het echtpaar hield zich maar gauw stil en even later verliet onze vriend het erf om zijn makker weer op te zoeken. De twee boeven maakten eerst de lading te gelde en daarna verkochten ze het ezeltje zelf dat door zijn nieuwe eigenaar weer meegenomen werd naar de markt.
De volgende morgen kwam zijn vorige baas weer op de markt. Hij herkende het dier dadelijk. Lachend ging hij dicht bij de ezel staan en zei vertrouwelijk in zijn oor: "Zo ouwe rakker, heb je weer domme dingen uitgehaald bij je ouders?"
Maar ezels houden er niet van aangeraakt te worden aan hun oor, en de ezel klapte dan ook stevig met het oor waarin de man had gefluisterd.
Die zei toen: "Reken maar niet op mij deze keer, je wordt me veel te duur!" En luid lachend rende de man naar huis, waar hij zijn vrouw met weidse gebaren vertelde wat er was gebeurd.
Zijn vrouw vroeg: "Denk je dat zijn vader hem weer veranderd heeft in een ezel?"
"Dat is zeker. Dat heb ik hem bovendien gevraagd."
"En wat heeft hij je geantwoord?"
"Hij heeft zijn oor gevouwen om tegen me te zeggen... Jaaaaaah."
*   *   *
Samenvatting
Een Marokkaans dierenverhaal over een betoverde ezel. Twee zwervers bedriegen een rijke boer, en dat is hen niet eens zo kwalijk te nemen aangezien de boer wel erg dom is. Hij gelooft namelijk dat het waar is dat zijn ezel een betoverde jonge man is.
Toelichting
Marokkaanse verteltraditie.
Trefwoorden
Basisinformatie
Thema
Bron
"Volksverhalen uit kleurrijk Nederland. Dieren. Dierenverhalen uit de Chinese, Joodse, Nederlandse, Indiase, Turkse, Surinaamse, Marokkaanse en Indonesische verteltraditie" uitgegeven door Lemniscaat, Rotterdam, 1990.
Populair
Verder lezen