dinsdag 19 maart 2024

Volksverhalen Almanak


De bultenaars van Aken


De bultenaars van AkenIn Aken woonde lange jaren geleden een man met een bult. Van zijn beroep was die man vioolspeler en in die hoedanigheid trok hij van de ene kermis naar de andere om dansmuziek te spelen.
Bij zulke gelegenheden kwam hij dan ook in de Limburgse grensgemeenten, zoals Vaals, Bocholtz en de omgeving.
Op zekere keer was er in Vaals weer kermis geweest, en de bult van Aken had er tot laat in de avond menig walsje gefiedeld, eer hij naar huis trok. Op de terugweg moest hij door een groot bos. Even na twaalf uur kwam hij aan een open plek in het hout en daar zag hij verscheidene dames dansen.
Nauwelijks hadden zij hem met zijn viool gezien, of ze kwamen op hem af en verzochten hem al dadelijk te spelen. De bult, die al moe gestreken was, had er weinig lust toe, maar de belofte dat ze het hem goed zouden betalen en ook de angst, want hij vertrouwde dat gezelschap niet recht, deden hem de viool weer onder de kin zetten. Hij begon te strijken.
Hij speelde dat het zweet hem langs het lichaam droop. Van vermoeienis en slaap viel hij een keer om. Dadelijk waren de dames bij de hand; ze richtten hem vriendelijk op, doch hij moest doorspelen. Het kon zowat tegen een uur zijn, toen een van de juffrouwen hem een flinke som geld voortelde. Nauwelijks had de klok van de verwijderde kerktoren een uur geslagen of al de dames verdwenen.
De bult zette het toen op een lopen en kwam hijgend thuis. Zijn vrouw stond verstomd dat hij zoveel geld had verdiend. Dat was hem met de beste kermis nog niet overkomen.
De bult echter, die wel wist voor wie hij had gespeeld en die begreep dat er wat te verdienen was, ging de volgende nacht weer naar het bos en zorgde even na twaalven weer op die open plek te zijn.
Nauwelijks had het middernacht geslagen, of de vioolspeler was op zijn post. De juffers waren al aan het dansen. Terstond kwam er een naar hem toe. Hij moest weer spelen en het ging weer als de vorige nacht. Hij kreeg zoveel geld, dat hij het nauwelijks kon voortsjouwen. Zijn vrouw vond het wel wat vreemd dat haar man iedere nacht uit spelen ging; doch daar hij het goed betaald kreeg, had zij er natuurlijk weinig op aan te merken.
Geld verzoet de arbeid, dacht de bult, en trok de derde nacht nogmaals naar het bos. Klokslag twaalf bevond hij zich bij de open plek en zag de juffrouwen al weer dansen. Hij moest spelen en deed ook zijn best.
Toen het bijna een uur was, kreeg hij niet volgens gewoonte zijn geld, maar de dames grepen hem vast en wierpen hem op de grond en wel zo, dat zijn bult boven lag. Hij zweeg ontsteld en daar hij een van de jonkvrouwen met een groot scherp mes zag aankomen, dacht hij, dat zijn laatste uur geslagen was.
Het zou hem echter meevallen, want toen de juffrouw bij hem kwam, boog zij zich over hem heen en sneed hem met een veeg de bult af. Daarna mocht hij opstaan en kreeg nog veel geld bovendien. Juist sloeg de klok één uur en het gezelschap verdween.
Thuisgekomen, vond hij zijn vrouw nog op; ze stond weer te kijken over het vele geld. Nog hoger steeg haar verbazing - en zijn verwondering bleek niet geringer - toen zij gewaarwerd dat hem z'n bult was afgenomen. Hij kon het niet geloven en moest zich herhaaldelijk in de spiegel bezien, om tot de overtuiging te komen dat het toch werkelijk waar moest wezen. Daarop vertelde hij zijn vrouw alles. Zij telden het geld nog eens goed bij elkaar en kwamen tot de bevinding dat het genoeg was om stilletjes van te leven.
De mare van de bultenaar, die op zo een bijzondere wijze zijn bult kwijtraakte, verspreidde zich spoedig door heel Aken.
Zo kwam zij ook ter ore van een andere bultenaar die in die stad woonde. Diens plan was weldra gemaakt. Hij ging naar een handelaar van muziekinstrumenten en kocht bij deze een viool.
Met ongeduld wachtte hij de avond af, om zich naar dat bos te begeven. Hij ging en kwam even na middernacht op de bewuste open plek in het bos aan. De dames waren al aan de dans, toen zij hem bemerkten. Aanstonds sprong er een op hem af; hij moest spelen. Maar wat jammerlijke tonen ontlokte hij aan zijn viool, hij kende geen noot en streek over de snaren, dat hij er een kat jaloers door had kunnen maken. Daar konden de dames niet op dansen.
Toen het dan ook bijna één uur was, kwamen de juffrouwen op hem af en wierpen hem ruggelings op de grond. De bultenaar meende thans van zijn sieraad bevrijd te worden. Het zou hem lelijk tegenvallen. Want nauwelijks lag hij op de grond of, in plaats dat men hem de bult afsneed, kwam een van de juffers met de bult van de eerste vioolspeler aandragen en plaatste hem die tegen de borst. Zijn gejammer baatte niet. Hij moest zijn dubbele portie behouden; dat had hij zichzelf verdiend, door zulke fijne dames voor de gek te houden. Zo kon de arme drommel dan beschaamd terugkeren. Met een bult was hij gekomen en met twee, een voor en een achter, moest hij naar huis. Kwijtraken kon hij ze niet meer, nu hij ze eenmaal had. Niemand had medelijden met hem, het was zijn eigen schuld; heel Aken had er plezier aan.
*   *   *
Samenvatting
Een Limburgs volksverhaal over een vioolspeler die zijn bult kwijtraakt. Een gebochelde vioolspeler ontmoet 's nachts op een open plek dansende dames. Die dames willen dat hij voor hen speelt. Ondanks zijn vermoeidheid doet hij het en de dames belonen hem rijkelijk. Hij doet het hierna nog twee nachten en de dansende vrouwen snijden op de derde nacht met een scherp mes de bult van de vioolspeler af. Een andere man met een bochel hoort hiervan, koopt een viool en gaat ook naar het plek.
Toelichting
Vergelijk dit verhaal met Hoe een oude man zijn gezwel kwijtraakte uit Japan, waarin precies hetzelfde gebeurt met twee mannen met een gezwel. Zie ook het Turkse verhaal De twee bultenaren waarbij de één door feeën van zijn bult wordt afgeholpen, terwijl de ander er een bult bij krijgt. Zie ook: De twee gebochelde kleermakers en het sprookje van Grimm: De geschenken van het kleine volkje.
Trefwoorden
Basisinformatie
Thema
Populair
Verder lezen