zondag 13 oktober 2024

Volksverhalen Almanak


De geschiedenis van de heilige Antonius


Er waren eens een man en een vrouw die geen kinderen hadden. En wat ze ook probeerden en hoe zij God er ook om smeekten, ze kregen geen kinderen. Ze schikten zich geduldig in hun lot en klaagden niet.
Toen de man oud was geworden, stierf hij. De vrouw bleef alleen achter. En zij moest steeds naar het bos gaan om hout voor het vuur te halen, want zij had verder niemand. Op een dag ging zij weer naar het bos om takken af te breken. Toen zij net een bijzonder mooie tak met de bijl wilde afhakken, hoorde zij een stem: "Moedertje, niet slaan! Moedertje niet slaan!"
De oude vrouw keek verrast om zich heen, maar zij kon niemand ontdekken. Toen tilde zij weer de bijl op, en weer klonk de stem: "Moedertje, niet slaan! Moedertje, niet slaan!"
De vrouw zocht nu overal in de struiken, want zij dacht dat zich daar iemand verstopt had, maar zij kon niets ontdekken. En dus nam zij de bijl weer op en haalde uit voor een slag, en toen hoorde zij voor de derde keer de stem: "Moedertje, niet slaan! Moedertje, niet slaan!" En plotseling zag zij een wolk en toen die was opgetrokken, zag zij een aardige jongen voor zich op de boomtak. Zij haalde het kind omlaag en bracht het thuis. En zij hield van hem als van een eigen zoon.
Toen Antonio zeven jaar was, liet de oude vrouw hem varkens hoeden en Antonio bleek een goede herder te zijn. En omdat hij zo goed op zijn dieren paste en er geen kwijt raakte, vroegen ook andere mensen op hun varkens te passen, en van de verdienste leefden Antonio en de oude vrouw.
En eindelijk benoemde men Antonio tot opperherder, en samen met twee andere jongens hoedde hij de hele kudde van het dorp.
Nu gebeurde het dat er een boze heks leefde die van de duivel een zak en een fluit had gekregen, en als zij op de fluit speelde en erbij danste, keek iedereen toe en daardoor raakten de mensen zo in haar macht, dat ze in de zak sprongen, en niemand kon zich meer daaruit bevrijden. De heks maakte het steeds bonter en op een dag, toen ze zong, blies en danste, keek ook de zon en toen moest ook de zon in de zak springen en de heks droeg de zon naar huis en sloot hem in de kelder op, want zij wilde haar eigen dochter met de zonneprins laten trouwen.
Voor de mensen, dieren en planten begon nu een heel slechte tijd, want zonder zon groeide er niets meer en er brak een grote hongersnood uit. Antonio zei tegen de oude vrouw: "Moedertje, zo gaat het niet meer, ik zal kijken of ik de zon kan bevrijden."
En hij nam zijn lievelingsvarken mee en liep héél héél ver, tot hij in het land kwam waar de heks woonde. Daar de zon niet meer aan de hemel stond, regende het, en bij stromende regen kwam Antonio bij het huis van de heks en hij klopte aan. "Wie is daar buiten?" - "Een arme varkenshoeder die verdwaald is." - "Blijf buiten waar je bent! In mijn hut komt geen christenmens binnen!" - "Laat dan tenminste mijn varken binnen! Het is al half bevroren van de kou." - "Het varken wel, maar jij niet!"
En toen deed de heks de deur op een kier open en het varken glipte de hut binnen. Antonio drukte stevig tegen de muur van de hut om iets van de regen te ontlopen. Nauwelijks was het varken in de hut, of het begon kris en kras rond te lopen, het gooide een stoel om en liep zo hard tegen een tafelpoot dat een pan omlaag viel. Toen werd de heks woedend en ze sloeg het varken met een stok. Maar het varken was zo handig dat de heks steeds mis sloeg, tot zij eindelijk moe van de vergeefse jacht ging zitten en riep: "Jongen, kom binnen en breng het varken tot rust!" Toen ging Antonio de hut binnen en direct kalmeerde het varken en ging aan zijn voeten liggen en Antonio zei: "Laat me maar hier zitten wachten tot de maan opgaat, dan vind ik mijn weg wel weer en zal ik met mijn varken verder trekken."
Nu kwam het etensuur en toen zag Antonio dat de heks een valdeur opendeed en toen werd het heel licht, want in de kelder beneden zat de gevangen zonneprins. De heks gaf hem echter te eten en te drinken, en toen sloot zij de kelder weer af. In de tijd echter dat zij met de zonneprins bezig was, had Antonio een doosje met slaappoeders uit zijn zak gehaald en dat goot hij in de pan met pap leeg die de heks op het vuur had staan.
De heks had er niets van gemerkt, ging aan tafel zitten, vulde haar bord, keek Antonio kwaad aan en zei: "Christenen krijgen bij mij niets te eten!" En zij wilde het varken wat geven, maar het varken at niets. Nauwelijks had de heks haar pap op, of zij werd moe, geeuwde en sliep in.
Antonio wachtte tot de heks vast sliep, dan opende hij de kelder en liet de zon eruit. Zacht deden ze toen de deur open en toen de zon buiten was, hield het direct op met regenen.
De zon zei tegen Antonio: "Antonio, ik ben je veel dank verschuldigd, omdat je me hebt bevrijd. Als je eenmaal mijn hulp nodig hebt, roep dan, en ik zal je komen helpen." En toen keerde de zon terug naar de hemel en Antonio ging met zijn varken weer naar zijn kudde.
Toen de heks wakker werd, waren zowel de zon als de jongen verdwenen en toen merkte zij dat men haar te slim was af geweest. "Wacht maar, bedriegers," riep zij uit, "ik krijg jullie nog wel te pakken!" En zij opende haar kist, haalde er de toverzak en de fluit uit en ging op weg. "Eerst moet ik die lummel hebben die mijn zon heeft gestolen," mompelde zij en toen ging zij naar het dorp waar Antonio woonde. Die was net met de andere twee jongens en de kudde varkens op de weide en toen hij uit de verte de heks zag aankomen, klom hij met de twee jongens in een hoge boom. En hij zei tegen zijn beide vrienden: "Als de vrouw komt, moeten jullie niet omlaag kijken!"
En de heks kwam, keek omhoog naar de drie jongens in de boom, haalde haar fluit te voorschijn en begon te blazen, te zingen en te dansen:
Op de groene weide
valt er veel te kussen.
En de muziek klonk zo liefelijk dat na enige tijd een jongen omlaag keek en toen hij de heks zag dansen, kon hij niet anders, hij moest omlaag klimmen en in de zak kruipen.
De heks ging gewoon door met zingen, blazen en dansen:
Op de groene weide
valt er veel te kussen.
En na zekere tijd zei de tweede jongen: "Ach, wat klinkt dat mooi!" En hij keek omlaag en toen moest hij ook uit de boom klimmen en de zak in. De heks hield maar niet op en blies, zong en danste door:
Op de groene weide
valt er veel te kussen.
En langzaam merkte ook Antonio dat hij zwak werd en toen nam hij een mes en sneed zich in zijn duim om zich af te leiden. En het bloed droop van de boom omlaag en toen de heks dat zag, werd zij heel begerig, want zij had lang geen christenbloed meer gedronken. En zij deed haar mond wijd open om de druppels op te vangen, en liet daarbij haar fluit vallen. Toen was er direct het varken dat met de fluit in zijn bek wegliep. De heks rende achter het varken aan, maar het varken was dapper en toen het een kleine voorsprong had, draaide het zich om en blies en zong en danste:
Op de groene weide
valt er veel te kussen.
En toen kon de heks niet anders, zij moest ook in de zak kruipen. Het varken riep: "Antonio, je kunt omlaag komen, want de heks zit in de zak."
Toen klom Antonio uit de boom en liet de twee herders eruit kruipen, maar de heks moest in de zak blijven. Nu wisten de jongens niet wat ze met de heks moesten doen, en ze waren bang dat zij zich weer zou bevrijden. En eindelijk riep Antonio: "Zonneprins!" - "Ja, ik hoor je, wat wil je?" - "Kun je hier de zak met de heks verbranden?" - "Ik zou niet weten wat ik liever deed," antwoordde de zon. En hij nam de zak met de heks en verbrandde hem. De fluit gaf Antonio aan de herdersjongen. En hij zelf liep met zijn varken de woestijn in en werd een vrome heremiet. En nu is het verhaal uit. Als het jullie naar de zin was, vertel ik er nog een en als het niet het geval is, zwijg ik en speel ik fluit.
*   *   *
Samenvatting
Een Venezolaans sprookje over een varkenshoeder en een heks. Wanneer een heks de zonneprins heeft gestolen, lukt het de varkenshoeder Antonio de zonneprins te bevrijden. Als de heks achter hem aankomt om hem vervolgens met fluitmuziek en dans te betoveren, krijgt hij hulp van twee herders en een varken. De heks wordt door haar eigen toverkunst gevangen genomen en verbrand.
Trefwoorden
Basisinformatie
Thema
Populair
Verder lezen