donderdag 28 maart 2024

Volksverhalen Almanak


Het herdersjongetje


Er was eens een herdersjongetje, en die was om zijn verstandige antwoorden, die hij op alle vragen wist te geven, wijd en zijd beroemd. Nu hoorde de koning daar ook van. Maar hij geloofde er niets van en liet het jochie bij zich komen. Toen zei hij tegen hem: "Ik zal je drie vragen voorleggen. Kun je daarop antwoorden, dan zal ik je als een eigen zoon beschouwen, en dan moet je bij me wonen in mijn kasteel." Het jochie zei: "Hoe zijn die drie vragen?"
De koning zei: "De eerste vraag luidt: hoeveel druppels water zijn er in de wereldzee?" Het jongetje gaf ten antwoord: "O koning, laat alle rivieren op aarde dichtstoppen, zodat er geen druppel meer in zee komt, die ik niet eerst heb geteld en dan zal ik u zeggen, hoeveel druppels water er in de zee zijn."
Nu zei de koning: "De tweede vraag luidt: hoeveel sterren staan er aan de hemel?" Het herdersknaapje zei: "Geef me maar een heel groot vel wit papier." En toen maakte hij daar met een pen zoveel punten op, dat ze nauwelijks te zien waren en bijna helemaal niet te tellen, want ze dwarrelden voor de ogen als men ernaar keek. Daarop zei hij: "Zoveel sterren staan er aan de hemel als er hier punten op het papier staan: tel ze maar." Maar dat kon niemand.
Nu zei de koning: "De derde vraag luidt: hoeveel seconden zijn er in de Eeuwigheid?" Toen zei het herdersjongetje: "In Achterpommeren ligt de Diamantberg; die is een uur hoog, een uur breed en een uur diep, elke honderd jaar komt er een vogeltje en dat scherpt er zijn snaveltje aan; en als de hele berg afgeslepen is, dan is de eerste seconde van de eeuwigheid voorbij."
De koning zei: "Je hebt alle drie de vragen goed beantwoord, als een wijze, voortaan moet je bij mij wonen in mijn paleis, en ik zal je behandelen als mijn eigen kind."
*   *   *
Samenvatting
Een sprookje van Grimm over drie lastige vragen. Een slimme herdersjongen krijgt drie vragen: 1) hoeveel druppel waters zijn er in de zee? 2) hoeveel sterren staan er aan de hemel 3) hoe lang duurt de eeuwigheid? Op alle drie weet hij het antwoord en daarom mag bij de koning komen wonen.
Toelichting
Uit Beieren. Herinnert aan De verstandige boerendochter, waar een slim boerenmeisje altijd een antwoord weet. In verschillende landen doen zulke verhalen met kosmische vragen de ronde. Het gaat naar alle waarschijnlijkheid terug op een volksballade, die Bürger in zijn 'Der Kaiser und der Abt' behandeld heeft.
Maar de oudste bron is in het Oosten te zoeken, waar een dergelijke geschiedenis door de Arabische schrijver Ibn Abdel-Hakem (die in 871 overleden is) verteld wordt; bij hem luiden de vragen: Hoeveel sterren staan er aan de hemel? Hoeveel dagloon ontvangt de zon? Wat doet God iedere dag?
De beroemdste versie van dit verhaal is die waarbij de koning van Engeland aan de aartsbisschop vragen stelt. Die weet geen antwoord en laat in zijn gewaden een herder optreden, die op alles een antwoord weet, b.v.: De koning vroeg: Hoeveel ben ik waard met mijn gouden kroon op? Antwoord: Christus werd voor 30 zilverlingen verkocht, dus U bent niet meer dan 29 waard. Zie ook De abt en de schaapherder.
Het mooie beeld van het pikkende vogeltje aan de eeuwigheidsberg komt het eerst bij de Duitse mysticus Seuse voor.
Trefwoorden
Basisinformatie
Thema
Bron
"De sprookjes van Grimm; volledige uitgave" vertaald door M.M. de Vries-Vogel. Unieboek BV - Van Holkema & Warendorf, Weesp, 1984.
Populair
Verder lezen