dinsdag 19 maart 2024

Volksverhalen Almanak


Het spook bij het Solse Gat


Dicht bij het Solse Gat, die eenzame en onzalige plaats in het bos, is een open plek, waar gras groeit. Op een dag, nu al heel lang geleden, liet een herder daar zijn kudde grazen. Hij lag zelf languit in de zon te luieren, terwijl hij de zorg voor de kudde aan zijn hond overliet.
Plots werd hij in zijn rust gestoord door een vreemdeling die hem de weg vroeg naar Harderwijk waar hij een grote som geld naartoe moest overbrengen. Toen de herder dit hoorde, ontwaakte de hebzucht in hem.
Er was niemand in het eenzame bos. De enige levende wezens in de omgeving waren zijn schapen, zijn hond en de niets kwaads vermoedende vreemdeling. De herder sprong plotseling overeind, greep de ongelukkige onverhoeds bij de keel, wurgde hem en bracht hem daarna met zijn mes nog verscheidene dodelijke wonden toe. Na de man, die te goed van vertrouwen geweest was, van alles beroofd te hebben, verstopte hij het dode lichaam in de struiken. Korte tijd daarna werd het lijk van de vreemdeling ontdekt; maar hoe men ook zocht, geen spoor van de moordenaar werd gevonden en niemand had ook maar de minste verdenking jegens de herder.
Er gingen jaren voorbij en de mensen waren de moord bij het Solse Gat al bijna vergeten. De schaapherder was een oud en respectabel man geworden, die de mensen noemden als een voorbeeld van vlijt en spaarzaamheid, en die, naar men zei, zó zuinig had geleefd, dat hij zich op zijn oude dag best kon redden. Maar toen kwam de herder op vreemde wijze te sterven.
Het spook bij het Solse Gat's Avonds hadden de buren hem nog op de weg gezien en de dag erna werd hij dood in bed gevonden. Naar gewoonte werd hij drie dagen later begraven. Maar tot grote ontsteltenis van de doodgraver en de andere dorpers, vond men de morgen na de begraafdag de kist losgewoeld uit de grond, en rechtovereind naast het graf staan. Opnieuw werd de kist begraven en opnieuw stond hij de volgende dag naast het graf. Daaruit begrepen de mensen dat er iets niet in de haak moest zijn met de dode herder en dat de man, die ieder voor eerlijk en braaf had gehouden, een moordenaar moest zijn geweest.
Het lijk werd nu op een baar gelegd, en men spande twee paarden zonder bit of toom ervoor. De paarden liepen rustig en zeker alsof ze bij de toom geleid werden en ze sloegen de weg in naar het bos.
Maar toen ze op de open plek bij het Solse Gat aankwamen, bleven ze plotseling angstig staan, ze snoven in de lucht en beefden over al hun leden, alsof ze een vreselijk visioen aanschouwden. Ze wilden niet verder voorwaarts en de mensen wisten nu wie de moordenaar van de vreemdeling geweest was.
Op de plaats waar de misdaad plaatsvond, werd de herder begraven en sinds die tijd doolt zijn rusteloze ziel daar rond tot schrik van menig wandelaar, die in de late avond op weg naar huis die plek voorbij moet.
*   *   *
Samenvatting
Een Veluwse sage over een dolende rusteloze ziel. Een herder vermoordt uit hebzucht een reiziger. Niemand komt er achter totdat de herder overlijdt. Tot drie maal toe wordt zijn graf losgewoeld en staat de kist weer op de aarde. Dan komt uit dat de herder de moordenaar van de reiziger is en nog steeds doolt zijn rusteloze ziel in de bossen bij het Solse Gat.
Toelichting
Zie ook De legende van het Solse Gat over het ontstaan van die plek. Iemand wiens lijk ook op een wagen het bos ingestuurd wordt, omdat het onmogelijk is de kist fatsoenlijk te begraven, vinden we in De witte juffer van Kwadenoord.
Trefwoorden
Basisinformatie
Thema
Populair
Verder lezen