Mani
In vroegere tijden, toen de mensen de planten en de dieren nog verstonden, was er aan de rand van het oerwoud een dorpje.
Alle mensen die daar woonden leefden als in een grote familie. Maar op een morgen gebeurde er iets bijzonders. Alsof ze uit de hemel gevallen was, stond er plotseling een onbekend meisje in het dorp, met een blanke huid. Nadat het meisje een tijdje stil en bescheiden in het dorp had gewoond, namen de bewoners het als hun eigen kind aan en gaven haar de naam Mani.
Mani groeide snel, het was wel ongewoon dat ze nooit een stukje fruit nam of iets van de buit waarmee de jagers thuis kwamen. Als de jagers geen geluk hadden en als er voor de dorpsbewoners niets meer te eten was, bakte Mani heerlijke koekjes voor ze, maar niemand wist waarvan ze gemaakt werden. Op zulke dagen zag Mani er bleek en smalletjes uit en als de jagers verscheidene dagen achter elkaar niets hadden kunnen vangen, wankelde ze van zwakte.
Op een morgen vernielde een vreselijke aardbeving het land. De bodem trilde en beefde, de reuzen van bomen uit het oerwoud vielen als vliegen ter aarde en de dieren vluchtten verschrikt in alle richtingen.
Alleen de mensen bleven in hun dorp.
Na een paar dagen werd de aarde weer rustig. Maar hoewel geen enkele dorpsbewoner schade geleden had, wilde niemand meer op jacht gaan en zo kwam de honger in het dorp.
Maar ook het oerwoud was verlaten. Geen dier verheugde zich meer daar te mogen leven en er hing geen vrucht meer aan de bomen.
Dag na dag stilde Mani de hongerigen met haar koekjes. Maar dag na dag werd ze bleker en magerder. Toen er een maand voorbijgegaan was kon ze nog maar nauwelijks op haar benen staan. Maar steeds als het avond geworden was, verdeelde ze haar koekjes en keek toe, hoe de indianen ze opaten.
"Ik weet niet, hoe lang ik nog de kracht heb jullie te voeden. Jullie moeten weer op jacht gaan en jullie geluk in het oerwoud beproeven. Als je met lege handen thuis komt, mogen jullie mijn gasten zijn," zei Mani op een avond.
Toen sloot ze de ogen en de mensen uit het dorp gingen zachtjes weg.
De hele nacht bad de sjamaan de geesten van de hemel om een goede jacht. Nauwelijks had het morgenlicht de nacht overwonnen, of de jagers gingen het oerwoud in. Maar geluk hadden ze niet. Zelfs niet een heel klein diertje konden ze vangen.
En daarom gingen ze 's avonds weer naar Mani om haar om koekjes te vragen. Haar hut was echter leeg maar daar waar het meisje had gelegen, groeide uit de gebarsten bodem een onbekende struik. "Mani is van ons weggegaan en haar ziel is veranderd," fluisterden de indianen zachtjes.
"We zullen de plant precies zo begieten als de graven van onze voorvaderen," besloot de sjamaan langzaam en treurig en hij deed als eerste water in de schaal.
Nauwelijks had hij de plant water gegeven of de lemen bodem scheurde wijd open en er was een prachtige witte wortel te zien. De indianen gingen heel dicht om de witte wortel staan, die precies leek op het lichaam van de goede Mani.
De sjamaan zei: "Al is Mani dan ook van ons weggegaan, ze leeft desondanks nog bij ons. Jullie zien, dat ze zich in een plant heeft veranderd, zodat we geen honger meer hoeven lijden, uit deze plant kunnen we het meel maken, waaruit Mani de koekjes bakte.
Sinds deze tijd verbouwen de indianen op hun velden de planten, die ze de naam maniok gegeven hebben.
* * *
Samenvatting
Een legende van de Tupi-indianen (Brazilië) over de maniok (cassave). Een meisje met een witte huid verschijnt plotseling bij een indianenstam. Ze noemen haar Mani en ze blijft bij hen wonen. Ze bakt bijzondere koekjes en stilt hun honger wanneer de indianen met lege handen terugkomen van de jacht. Op een dag is het meisje verdwenen, maar op de plek waar ze woonde, groeit een bijzonder plant met witte, eetbare wortels: de maniok.
Toelichting
Cassave of maniok is de eetbare wortelknol van Manihot esculenta, een verhoutende, overblijvende heester. Cassave wordt in Afrika en Zuid-Amerika veel gegeten. Oorspronkelijk komt hij uit Brazilië. De cassave werd in Brazilië en Venezuela zeker al sinds 3000 v. Chr. verbouwd, zoals blijkt uit archeologische vondsten van gereedschappen gebruikt voor het schrappen van de knollen.
Trefwoorden
koekjes, aardbeving, brazilië, indianenverhaal, plant, wortel, voedsel, honger, cassave, knol, maniok, koek, indianen, ontstaanslegende
Basisinformatie
- Herkomst: Brazilië
- Verhaalsoort: ontstaanslegende, indianenverhaal
- Leeftijd: vanaf 10 jaar
- Verteltijd: ca. 4 minuten
Thema
Populair
Verder lezen