zaterdag 27 april 2024

Volksverhalen Almanak


De schildpad Jabuti en het vuur


De schildpad Jabuti en het vuurToen de indianen weer eens hun maniokplanten in de zon droogden, ging een klein meisje naar de beek om water te halen en wat zag ze daar? Op de oever sprong vrolijk de schildpad Jabuti rond om iets dat vlammend rood was. Hij legde er droge takjes op en daarboven hing een stuk vlees, dat heerlijk geurde. Zachtjes zong hij er bij:
"Ik heb vuur,
ik heb vlees,
alles is voor mij,
ik deel het met niemand!"
Is dat even een gierigaard, dacht het meisje en liep vlug naar het dorp.
"Jabuti heeft vuur!" vertelde ze daar ademloos.
"Vuur?" onderbrak de hoofdman het meisje. "Wat is dat?"
"Het is iets vlammend roods en de schildpad voert het met droog hout, zodat het gaat roken," antwoordde het meisje.
Het opperhoofd dacht een ogenblik na en ging toen naar de sjamaan om met hem te overleggen en samen gingen ze naar de beek.
De schildpad lag al met een volle maag onder een boom en sliep. Het opperhoofd en de sjamaan bekeken hem met toegeknepen ogen.
"Hé Jabuti!" riep het opperhoofd eindelijk, "geef ons het vuur."
"Vuur? Wat voor vuur? Dat heb ik niet!"
"Lieg niet, kijk hier dan eens! Wat is dat dan?" vroeg de sjamaan en krabde de nog warme as uit elkaar.
"Ach, dat is toch stof!" zei Jabuti.
Of ze wilden of niet, de indianen moesten onverrichterzake terug gaan, maar het opperhoofd nam zich voor, de slimme Jabuti niet uit het oog te verliezen.
En wat deed Jabuti verder? Hij wandelde ver langs de beek - opeens bleef hij staan en - voordat het opperhoofd in kon grijpen, had Jabuti het varkentje pekari buit gemaakt. In alle rust maakte de schildpad het varkentje schoon, waste het en droeg het naar de plaats waar de as lag.
Dan zocht hij droog gras en dorre takjes bij elkaar, sloeg twee stenen tegen elkaar tot de vonken er af vlogen en gras en takjes vlam vatten.
"Nu heb ik je eindelijk te pakken!" riep het opperhoofd opgewonden en sprong uit zijn schuilplaats te voorschijn. Jabuti maakte snel de vlammen uit.
"W-u-uat is er dan? Wat heb je eigenlijk! Houd je handen thuis anders loopt het slecht met je af!" riep hij, maar het opperhoofd pakte hem en hield hem vast.
"Deze keer heb ik het zelf gezien! Geef hier het vuur."
"Wat voor vuur? Ik weet werkelijk nergens van!"
"Je weet het best! En als je mij het vuur niet goedschiks geeft, dan neem ik het kwaadschiks!" riep het opperhoofd woedend en sloeg de schildpad zo hard op een steen dat zijn pantser kraakte.
De schildpad kreunde van pijn en smeekte om medelijden. "Auw! Auw dood mij niet, ik toon je het vuur - ik laat je zien hoe je het maakt! Spaar mijn leven, ik zal je alles laten zien!"
Toen het opperhoofd hem weer op de grond zette, nam Jabuti de twee stenen en sloeg ze zo hard tegen elkaar dat de vonken er af vlogen en het droge gras begon te branden.
De indiaan geloofde het nog niet en hield een hand boven het vuur, maar hij trok hem snel weer terug.
"Dit is het vuur," zei Jabuti en gaf de vuurstenen aan het opperhoofd. "Ik geef ze je zodat jullie ook vuur kunnen maken, zo vaak je maar wilt. Bedenk alleen dit: Vuur is een goede dienaar maar een slechte baas. Bewaak het steeds zodat het niet kan weglopen en de daken boven jullie hoofden verbrandt."
Het opperhoofd bedankte de schildpad voor de waardevolle stenen en de goede raad. Daarna ging hij vlug terug naar het dorp en nog diezelfde avond begonnen de indianen de maniokplanten boven het vuur te roosteren.
*   *   *
Samenvatting
Een indianenverhaal over de ontdekking van het vuur maken. Een indianenmeisje ontdekt dat de schildpad Jabuti vuur kan maken en vertelt het het opperhoofd en de sjamaan. Ze gaan naar de schildpad maar die weigert het geheim van het vuur maken te verklappen. Tenzij hij bang gemaakt wordt, flink wordt bedreigd en hardhandig wordt aangepakt...
Toelichting
Trefwoorden
Basisinformatie
Thema
Populair
Verder lezen