Wereld Feesten Almanak

Jaarlijks is het op 24 oktober 'Wereld Polio Dag' (World Polio Day), een initiatief van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) van de Verenigde Naties. Wereldwijd wordt aandacht gevraagd voor de bestrijding van polio. Europa is sinds midden jaren '90 poliovrij, maar in landen als Afghanistan en Pakistan komt het nog steeds voor.

Poliomyelitis is een besmettelijke infectieziekte die veroorzaakt wordt door het poliovirus, waarvan er 3 typen zijn. Het virus wordt van mens op mens overgedragen, bevindt zich in de ontlasting van besmette mensen en kan na toiletbezoek bijvoorbeeld op de wc-bril, kraan of deurklink zitten. Zo kan het via de handen ook in de mond terechtkomen, en zich dan ook verspreiden via hoesten en niezen.

In 90-95% van de gevallen verloopt de ziekte zonder symptomen en merkt iemand er dus niets van. Het verraderlijke hiervan is dat de polio nog wel kan worden verspreid. Er wordt zelfs gezegd dat op elke zieke minstens 500 dragers van het virus zijn. Soms ontstaan er wel klachten als hoofdpijn, spierpijn en braken. Het virus verspreidt zich dan via de bloedbaan en dringt het ruggenmerg binnen. Bij 1 op de 100 of 200 patiënten treedt vervolgens verlamming op. Meestal aan de benen of de armen, omdat de zenuwen die de bewegingen van die lichaamsdelen aansturen beschadigd raken. Vooral bij kinderen in de groei kunnen misvormingen optreden als de nog wel werkende spieren de ledematen kromtrekken. Omdat vooral kinderen worden getroffen door polio wordt de ziekte vroeger bij ons ook wel kinderverlamming genoemd. Maar in feite raken juist volwassenen vaker verlamd.

Viroloog Jonas Salk ontwikkelt begin jaren 50 een vaccin tegen polio. Hiermee kan de ziekte worden voorkomen. Het is een vaccin met een geïnactiveerd dus dood virus en het moet geïnjecteerd worden. Dat maakt dit Salk-vaccin relatief duur. Er is ook nog een ander vaccin ontwikkeld door Albert Sabin. Dat bevat een verzwakt maar nog levend virus, dat zich in het lichaam vermeerdert maar mensen niet ziek maakt. Het voordeel hiervan is dat dit vaccin oraal kan worden ingenomen en dus gemakkelijk en zonder de noodzaak van gekwalificeerd personeel via een suikerklontje kan worden toegediend. Daarom wordt het Sabin-vaccin veel gebruikt in niet-Westerse landen waar grote groepen mensen tegelijk moeten worden gevaccineerd.

Nederland, en heel Europa, is poliovrij. Na de laatste grote polio-epidemie in ons land in 1956 is een jaar later een grote vaccinatiecampagne op gang gekomen. Daarvoor wordt de injectiemethode met het Salk-vaccin gebruikt. Om de kosten te drukken wordt er een combinatievaccin gemaakt; de prik bevat ook vaccins tegen difterie, kinkhoest en tetanus. Deze combinatieprikken (nu met een nog iets uitgebreidere samenstelling) worden nog steeds in het kader van het Rijksvaccinatieprogramma aan pasgeborenen gegeven en later nog een paar maal herhaald en dat heeft effect gehad.

In 1971 is er nog wel een polio-uitbraak geweest op de Veluwe en in Staphorst. De laatste polio-epidemie in Nederland is in 1992 in de omgeving van Streefkerk (in de Alblasserwaard, Zuid-Holland). In beide gevallen gaat het om mensen die om religieuze redenen hun kinderen niet wilden laten vaccineren, de zogenaamde bevindelijk gereformeerden. Maar sinds 1992 is het in Nederland niet meer voorgekomen. Maar zolang er nog ergens ter wereld polio bestaat, kan het geïmporteerd worden en in groepen van ongevaccineerden weer toeslaan.

• VN-dagen 2024 (Verenigde Naties)
• Feestdagen oktober 2024
• Vandaag de dag: 24 oktober

• Luilak
• Koningsdag: 27 april
• Orthodox Pasen
• IJsheiligen
• Internationale Dag van de Dierenarts: 27 april
• Pesach (Joods Paasfeest): 23 t/m 30 april