Een goede raad in drieën
Er was eens een arme man die nergens werk kon vinden. Er zat niets anders op dan vrouw en zoon te verlaten en zijn geluk in een vreemd land te beproeven. Hij trok weken en maanden verder tot hij een boer vond die hem kon gebruiken. Hij werkte hard en verdiende veel geld. Maar na een tijd begon hij naar huis te verlangen. En op een dag begon hij aan de terugtocht.
Eerst ging hij langs een waarzegster om te vragen hoe hij het beste kon reizen. De vrouw vroeg hem een stuiver en gaf hem een raad in drieën. In de eerste plaats moest hij dezelfde weg nemen die hij gekomen was; in de tweede plaats moest hij zich niet met andermans zaken bemoeien; en in de derde plaats moest hij, als hij kwaad werd, vierentwintig uur zijn geduld bewaren. Hij vertrok in de richting vanwaar hij was gekomen. Na een poosje kwam hij twee mannen tegen die dezelfde kant uit gingen. Met zijn drieën gingen ze verder.
Toen ze bij een splitsing kwamen, zeiden de mannen: "Laten we deze weg nemen, want die is korter." Maar hij wilde de andere weg volgen, omdat hij daar op de heenreis ook langs was gekomen.
Toen was hij weer alleen. 's Avonds bereikte hij een dorp waar de twee wegen weer bij elkaar kwamen. Daar hoorde hij dat zijn twee reisgenoten onderweg waren vermoord. "Als ik bij hen was gebleven, had ik ook het loodje gelegd," dacht hij. "De waarzegster had gelijk." Een paar dagen later kwam hij bij een kasteel. Het was donker geworden en hij vroeg aan een knecht of hij kon overnachten. Die vroeg het zijn heer en de heer vond het goed. De reiziger werd in de kamer van de heer gelaten. Even later werd een grote vogelkooi binnengebracht, waar een vrouw in zat. Haar eten werd haar door de tralies aangereikt. "Wat denk je ervan?" vroeg de heer. "Ik bemoei me niet met andermans zaken," zei de reiziger. "Dat is je geluk," zei de heer, "als je je neus in mijn zaken had gestoken, had ik je een kopje kleiner moeten maken." - "Dat pakt weer goed uit," dacht de reiziger. "De waarzegster heeft het wel bij het rechte eind gehad." Zonder verdere ongelukken bereikte hij zijn dorp.
Toen hij aankwam, werd er juist iemand terechtgesteld. Hij stapte af bij de herberg, die aan het plein lag waar de man zou worden opgehangen, en bleef staan kijken. Aan de overkant van het plein stond zijn eigen huis. Zijn vrouw stond voor het raam en opeens zag hij een jongeman naast haar staan die haar een kus gaf. Hij werd kwaad en wilde dadelijk het plein oversteken om zijn woede op die twee te koelen, maar toen herinnerde hij zich de derde raad van de waarzegster. Pas nadat hij vierentwintig uur zijn geduld had bewaard, ging hij naar huis. Zijn vrouw was blij hem te zien. Maar hij was nog steeds kwaad en riep wie die vreemde man in zijn huis was die haar de vorige dag had gekust. "Wind je niet op," zei zijn vrouw. "Dat was je eigen zoon, die naar school ging en zijn moeder altijd een kus geeft voor hij de deur uit gaat." Zijn zoon was zo hard gegroeid dat hij hem niet had herkend.
Toen vertelde de man aan zijn vrouw de goede raad die hij van de waarzegster had gekregen. "Alleen al die laatste raad was een stuiver waard," zei ze.
* * *
Samenvatting
Een sprookje uit Nederland over goede raadgeving opvolgen. Een arme man die zijn geluk elders is gaan beproeven koopt op de terugweg naar huis advies van een waarzegster. Ze zegt hem op 3 dingen te letten: 1. dezelfde weg nemen als de heenreis, 2. niet met andermans zaken bemoeien, 3. vierentwintig uur wachten met een besluit uitvoeren. De man trekt verder en houdt zich aan de goede raad...
Toelichting
Oorspronkelijke gepubliceerd in Volkskunde, tijdschrift voor Nederlandsche folklore 17e jaargang, Gent/Deventer, 1905, p. 55.
Bijdrage van Boekenoogen naar het handschrift uit 1800-1804 van Joh. Onnekes uit Ulrum. Een klassiek novelle-sprookje, waarin niets bovennatuurlijks voorvalt.
Een andere versie van dit verhaal is De arme man en de drie wijsheden.
Op 1 augustus 1987 overlijdt de Nederlande schrijver en schaapherder Eelke de Jong. Hij schreef met Rijk de Gooijer verhalen over Koos Tak, een eenzame zestiger die droomt en vertelt over grootse plannen en heldendaden in de oorlog, maar meestal niet verder komt dan de deur van zijn stamkroeg Café De Drie Fusten. Wat niet zo bekend is dat Eelke de Jong begin jaren 70 de samensteller was van de prachtige bundels Sprookjes der Lage landen. Voor deze bundels tekende Peter Vos de illustraties.
Trefwoorden
vrouw, raad, werk, eelke de jong en hans sleutelaar, waarzegster, bemoeien, cultuursprookje, reis, opdrachten, vertrouwen, ondoordachtzaam, vogelkooi, stuiver, nederland, vooroordeel
Basisinformatie
- Herkomst: Nederland
- Verhaalsoort: cultuursprookje
- Leeftijd: vanaf 11 jaar
- Verteltijd: ca. 4 minuten
Populair
Verder lezen