zondag 3 november 2024

Volksverhalen Almanak


De prinses op de erwt


De prinses op de erwtEr was eens een prins die zo graag een prinses wilde hebben, maar het moest een echte prinses zijn. Hij reisde de hele wereld rond om er één te vinden, maar overal kwam er iets tussen. Prinsessen waren er genoeg, maar of het echte prinsessen waren, daar kon hij nooit helemaal achter komen, altijd was er iets dat niet helemaal in de haak was. Toen kwam hij weer thuis en was erg bedroefd, want hij wilde graag een heuse prinses hebben.
Op een avond brak er een verschrikkelijk onweer los; het bliksemde en donderde, de regen stroomde neer: het was vreselijk!
Toen werd er aan de stadspoort geklopt en de oude koning ging opendoen.
Het was een prinses die buiten stond. Maar, lieve hemel, wat zag ze eruit door de regen en het noodweer! Het water liep uit haar kleren en haren, bij de punt van haar schoen liep het erin en bij de hiel er weer uit; zij zei dat ze een echte prinses was.
"Ja, daar zullen we wel achter komen!" dacht de oude koningin, maar ze zei niets. Ze ging haar slaapkamer binnen, nam al het beddengoed weg en legde een erwt op de bodem van het bed, nam toen twintig matrassen, legde die boven op de erwt en toen opnieuw twintig veren bedden boven op de matrassen. Daar moest de prinses nu 's nachts op liggen.
's Morgens vroegen ze haar hoe ze had geslapen. "O, verschrikkelijk slecht!" zei de prinses, "ik heb de hele nacht bijna geen oog dicht gedaan! De hemel weet wat er in mijn bed lag. Ik heb op iets hards gelegen en ik ben over mijn hele lichaam bont en blauw! Het is afschuwelijk!"
Toen konden ze zien dat het een echte prinses was omdat ze dóór de twintig matrassen en de twintig veren bedden heen de erwt gevoeld had. Zó teer van huid kon alleen maar een heuse prinses zijn.
De prins nam haar toen tot vrouw, want nu wist hij dat hij een echte prinses had, en de erwt kwam in het museum waar ze nu nog is te zien, als tenminste niemand haar weggenomen heeft.
Kijk, dit was nu een echte vertelling!
*   *   *
Samenvatting
Een sprookje van Hans Christian Andersen. In dit kortste Andersen sprookje stelt de moeder van een prins de mogelijke bruid op de proef. Een gedroogde erwt onder een stapel matrassen levert het bewijs: het meisje is misschien wel een beetje verwaand, maar wel van koninklijke bloede!
Toelichting
De prinses op de erwt is een sprookje van Hans Christian Andersen. Vergelijk dit verhaal ook met het Hongaarse sprookje De jongen die een erwt vond.
In 1835 publiceerde Hans Christian Andersen (1805-1875) zijn eerste bundeltje sprookjes: Eventyr fortalde for Børn. Het bevatte vier sprookjes, naast 'De prinses op de erwt', ook De tondeldoos, Kleine Klaas en grote Klaas en De bloemen van kleine Ida. De meeste sprookjes van Andersen zijn geen volks-, maar kunstsprookjes. Dat wil zeggen: hij ontleende ze niet aan de mondelinge overlevering of vertelde min of meer getrouw een al bestaande literaire bewerking van een (ook) in deze overlevering circulerend verhaal na, maar bedacht ze zelf, al of niet gebruik makend van bekende sprookjesstructuren en -motieven. Maar, zo verklaarde hij later, enkele van zijn eerste sprookjes, waaronder ook dit, had hij ook gehoord, in de spinkamer van het werkhuis van zijn geboortestad Odense of bij het hopplukken in de buurt. Dit zal zeker gelden voor De tondeldoos en Kleine Klaas en grote Klaas, twee zeer bekende volkssprookjes, maar of dit ook opgaat voor 'Prindsessen paa Ærten' is zeer de vraag. Het blijkt namelijk een uiterst zeldzaam verhaal, dat in de mondelinge overlevering nauwelijks voorkomt - en die enkele keer dat het daarin gevonden werd ook nog lijkt terug te gaan op Andersens voorbeeld.
Trefwoorden
Basisinformatie
Thema
Populair
Verder lezen