dinsdag 16 april 2024

Volksverhalen Almanak


Het verhaal van de drie koningen


DE VLUCHT VOOR HERODES EN ARCHELAÜS

Toen Jezus geboren was in Betlehem in Judea, tijdens de regering van Herodes, kwamen er magiërs uit het Oosten in Jeruzalem aan. Ze vroegen: "Waar is de pasgeboren koning van de Joden? Wij hebben namelijk zijn ster zien opgaan en zijn gekomen om hem eer te bewijzen." Koning Herodes schrok hevig toen hij dit hoorde, en heel Jeruzalem met hem. Hij riep alle hogepriesters en schriftgeleerden van het volk samen om aan hen te vragen waar de messias geboren zou worden. "In Betlehem in Judea," zeiden ze tegen hem, "want zo staat het geschreven bij de profeet: 'En jij, Betlehem in het land van Juda, bent zeker niet de minste onder de leiders van Juda, want uit jou komt een leider voort die mijn volk Israël zal hoeden.'"
Daarop riep Herodes in het geheim de magiërs bij zich; hij wilde precies van hen weten wanneer de ster zichtbaar geworden was, en stuurde hen vervolgens naar Betlehem met de woorden: "Stel een nauwkeurig onderzoek in naar het kind. Stuur mij bericht zodra u het gevonden hebt, zodat ook ik erheen kan gaan om het eer te bewijzen."
Nadat ze geluisterd hadden naar wat de koning hun opdroeg, gingen ze op weg, en nu ging de ster die ze hadden zien opgaan voor hen uit, totdat hij stil bleef staan boven de plaats waar het kind was. Toen ze dat zagen, werden ze vervuld van diepe vreugde. Ze gingen het huis binnen en vonden het kind met Maria, zijn moeder. Ze wierpen zich neer om het eer te bewijzen. Daarna openden ze hun kistjes met kostbaarheden en boden het kind geschenken aan: goud en wierook en mirre. Nadat ze in een droom waren gewaarschuwd om niet naar Herodes terug te gaan, reisden ze via een andere route terug naar hun land.
Kort nadat zij op die manier de wijk genomen hadden, verscheen er aan Jozef in een droom een engel van de Heer. Hij zei: "Sta op en vlucht met het kind en zijn moeder naar Egypte. Blijf daar tot ik je weer roep, want Herodes is naar het kind op zoek en wil het ombrengen." Jozef stond op en week nog diezelfde nacht met het kind en zijn moeder uit naar Egypte. Daar bleef hij tot de dood van Herodes, en zo ging in vervulling wat bij monde van de profeet door de Heer is gezegd: "Uit Egypte heb ik mijn zoon geroepen."
Toen Herodes begreep dat hij door de magiërs misleid was, werd hij verschrikkelijk kwaad, en afgaande op het tijdstip dat hij van de magiërs had gehoord, gaf hij opdracht om in Betlehem en de wijde omgeving alle jongetjes van twee jaar en jonger om te brengen. Zo ging in vervulling wat gezegd is door de profeet Jeremia: 'Er klonk een stem in Rama, luid wenend en klagend. Rachel beweende haar kinderen en wilde niet worden getroost, want ze zijn er niet meer.'
Nadat Herodes gestorven was, verscheen er in een droom aan Jozef in Egypte een engel van de Heer. De engel zei: "Sta op, ga met het kind en zijn moeder naar Israël. Want zij die het kind om het leven wilden brengen, zijn gestorven." Jozef stond op en vertrok met het kind en zijn moeder naar Israël. Maar toen hij daar hoorde dat Archelaüs zijn vader Herodes had opgevolgd als koning over Judea, durfde hij niet verder te reizen. Na aanwijzingen in een droom week hij uit naar Galilea. Hij ging wonen in de stad Nazaret, en zo ging in vervulling wat gezegd is door de profeten: "Hij zal Nazoreeër genoemd worden."
*   *   *
Samenvatting
Het bijbelverhaal over de Wijzen uit het Oosten (Matteüs 2:1-23). In de bijbel van de christenen wordt het verhaal van wat er gebeurde na de geboorte van Jezus beschreven in het Nieuwe Testament en wel in het evangelie volgens Matteüs. In de nieuwe bijbelvertaling worden de drie koningen (of ook wel de drie wijzen) aangeduid als de drie magiërs.
Toelichting
De Wijzen uit het Oosten of de Drie Koningen zijn, binnen de christelijke traditie, de Oosterse magi die Jezus Christus vlak na de geboorte kwamen vereren en geschenken kwamen brengen.
De vermelding van de wijzen in de bijbel is betrekkelijk summier: slechts in het Evangelie naar Matteüs wordt van hun aanbidding verteld. Hun precieze herkomst, hun namen, ja zelfs hun aantal worden niet vermeld.
Wel wordt verteld dat de wijzen vanuit het Oosten naar Jeruzalem kwamen omdat ze een ster hadden gezien. Uit de verschijning van de ster hadden zij opgemaakt dat de langverwachte, ware Koning der joden zojuist was geboren. Toen dit de niet-ware Koning der Joden, Herodes, ter ore kwam ontbood deze de wijzen aan zijn hof en gaf hen de opdracht om uit te vinden waar deze pasgeboren Messias zich precies bevond. Hij speldde de wijzen op de mouw dat hij die informatie nodig had om de zuigeling hulde te gaan bewijzen.
De wijzen togen vervolgens naar Bethlehem (de plaats waar volgens de joodse traditie de Messias geboren zou worden) en zagen opnieuw een opvallende ster aan het firmament. De ster ging hen voor en bleef staan boven de plaats waar het kind was geboren. Op die manier vonden de wijzen Maria en de pasgeboren Jezus. Ze vielen op hun knieën en boden het kind goud, wierook en mirre aan.
In een droom werden de wijzen tenslotte gewaarschuwd niet naar de sluwe Herodes te gaan. Ze keerden stiekem naar hun land terug.
Legendevorming heeft het Matteüsverhaal uitgebreid. Blijkbaar is uit het aantal geschenken de conclusie getrokken dat er drie wijzen moeten zijn geweest. Het specifiek oosterse aspect van de magi is veranderd in de voor een West-Europees publiek meer herkenbare koningen. De drie koningen zijn: Caspar (een 20-jarige Aziatische jongeman), Melchior (een 60-jarige, blanke, Europese grijsaard met een baard) en Balthasar (een 40-jarige, bebaarde, zwarte man uit Saba (Ethiopië). Elke koning vertegenwoordigt daarmee een werelddeel; en staan symbool voor de 3 leeftijden van de man. Volgens de legende werden de koningen later gedoopt door Sint Thomas. Ze zouden daarna bisschoppen zijn geworden in India.
Trefwoorden
Basisinformatie
Thema
Feest / viering
Populair
Verder lezen