Wereld Feesten Almanak

Raksha Bandhan valt jaarlijks op de volle maan in Sravana (meestal in augustus). Het is een feest voor broers en zussen. De zus zoekt haar broers op en bindt een beschermkoord om diens pols. De broer wordt dan geacht een geschenkje te geven aan zijn zus en haar alle bescherming te bieden. Dit feest vindt plaats in de maand sravana (2e helft van de maand augustus), op de dag wanneer het volle maan is. Dit feest is bedoeld om de relatie tussen broer en zus te gedenken. Deze dag is ook bekend onder de naam Rakhi.

Zussen gaan naar hun broers om een eenvoudige ceremonie te houden. Deze houdt in dat de zus een koordje (een Rakhi) om de pols van haar broer(s) vastbindt.

De Rakhi is oorspronkelijk gemaakt van rode en goudgekleurde garen. Tegenwoordig zijn ze er in alle kleuren van de regenboog en in allerlei variaties; zelfs met foto's.

Het woord "Raksha" betekent bescherming en "Bandhan" betekent relatie. Vrij vertaald betekent het dus de beschermende relatie. De ceremonie wordt voorafgegaan door een "Aarti" voor de broer. Daarna zal de zus het koordje om de pols van haar broer vastbinden en tegelijkertijd bekrachtigt ze hun relatie door het opzeggen van een mantra in het sanskriet (tegenwoordig ook in eigen taal) en gebruikt ze rijst en "durva" gras als symbool voor een zegenende werking. De letterlijke betekenis van de mantra is: "O broer, moge jij een lang en gelukkig leven hebben."

Na de voltrekking van de ceremonie stopt de zus wat zoetigs, vaak laddu, in zijn mond, waarop de broer een klein kado aan de zus overhandigd, meestal is dit in de vorm van een beetje geld.

De Bhavisya Purana (een van de heilige geschriften) refereert naar een gevechtsstrijd tussen de devta's en demonen. Tijdens deze strijd raakt koning Indra (koning van de devta's) gedeprimeerd. Op dat moment komt zijn vrouw Sachi met een zijden koordje en zegt de mantra op ter bescherming van koning Indra en maakt het vast om zijn pols. Uiteindelijk overwon Indra de demonen. Sindsdien wordt deze dag gevierd.

Raksha Bandhan is overigens niet echt een godsdienstige aangelegenheid, maar een sentimentele kwestie. De relatie krijgt een diepere betekenis als de broer wat ouder wordt: hij zal zijn zus moeten beschermen! Vroeger was het gebruikelijk dat wanneer de zus getrouwd was, haar familie haar zelden kwam opzoeken, vanwege de grote afstanden. Raksha-Bandhan maakt de man duidelijk dat de vrouw er niet alleen voor staat, maar dat wanneer zij hulp nodig heeft, haar broer(s) haar te hulp kunnen schieten.

Raksha Bandhan benadrukt de biologische relatie tussen broer en zus. Maar tegenwoordig is het ook gebruikelijk in symbolische broer/zus relaties; dus tussen vrienden en kennissen.

Raksha Bandhan is dus niet alleen een biologische, maar vooral een beschermende relatie!