Hoe Aldar-Kose de rijke man genas
"Salemaleikoem!" zo begroette Aldar-Kose eens een herder die een kudde schapen hoedde. De herder was oud en blind en liep in vodden. In zijn handen hield hij twee lange stokken. "Zeg me eens jongeman, lopen mijn schapen ver vooruit?" Hij hield zijn hand boven zijn ogen alsof hij in de verte keek.
"Och vadertje! Als je al zo oud bent en ook niets meer ziet, waarom verhuur je jezelf dan nog als schaapherder? Als de eigenaar merkt dat er één schaap weg is, zwaait er wat voor je!"
"Wat? Je denkt toch niet dat ik mezelf verhuur als herder! Het zijn mijn eigen schapen!"
"Je eigen schapen? Hoeveel heb je er dan?"
"Vierduizend. Maar hier graast alleen de helft."
"Zo te zien is Allah jou goedgezind geweest. En wie zorgt er voor de andere helft?"
"Duizend schapen worden door mijn zoon gehoed. De andere duizend hoedt mijn jongste vrouw, samen met de geiten."
"En je oudste vrouw? Zit die thuis?"
"Welnee! Die verzorgt de koeien. Mijn oudste zoon verzorgt de paarden en mijn schoondochter de kamelen."
"Je bent zo rijk. Waarom huur je dan geen herder in?"
"Wat heb ik daaraan? Een herder zal toch niet zomaar gratis mijn kudden hoeden? Waarom zou ik mezelf ruïneren door mijn herders elk jaar een geit als loon te betalen? Het enige nare is dat ik blind ben geworden. Ik zie geen schaap meer."
"Waarom ga je dan niet naar de dokter en laat je je genezen?"
"Onzin! Een dokter zal mij toch niet voor niets behandelen? Hij zal zeggen dat ik een schaap moet slachten en met de longen mijn ogen bedekken. De vacht en het vlees zal hij zelf houden. Hoe moet ik dat betalen? Nee, ik kan maar beter blind blijven. Trouwens, ze zeggen dat er op de steppe een medicijnman woont. Hij maakt iedereen beter met zijn kruiden en vraagt daar maar één glas yoghurt voor. Maar helaas ben ik hem nog niet tegengekomen," klaagde de oude man.
"Vadertje, dat is nu ook toevallig! Ik ben die medicijnman waar u het over hebt," zei Aldar-Kose.
"O, dat is mooi. Hebt u de kruiden bij u?"
"Natuurlijk! Ik heb kruiden tegen hoofdziekten en kruiden tegen oogziekten."
"Moge Allah je belonen! Genees me," begon de man te smeken.
"Ik moet wel je hoofd en je ogen insmeren met zalf en ze dan verbinden. Wie past er ondertussen op je kudde?"
"Ik zelf, natuurlijk!" antwoordde de rijkaard.
"Maar je moet een tijdje liggen en rust houden. Laat mij ondertussen je schapen hoeden," stelde Aldar voor.
"Wat weet een zwerver als jij van schapen hoeden? Straks laat je ze nog verhongeren. Maar ik heb geen keus, je mag op ze passen. Luister goed: er is één bok die altijd probeert te vluchten. Vang hem, bind hem vast en geef het uiteinde van het touw aan mij. Doe hetzelfde met de hond die de kudde bewaakt. Dan kan ik gerust zijn. En wees nu snel met die kruiden, drink meteen je yoghurt op en maak dan dat je wegkomt."
"Goed," antwoordde Aldar-Kose.
Hij smeerde de ogen van de man in met stinkende teer en de rest van zijn hoofd met hondenpoep. Daarna omwond hij het hoofd strak met een linnen band.
"Nu moet je rusten."
Aldar-Kose deed wat hem gezegd was: hij dronk de yoghurt op en maakte dat hij wegkwam. Maar niet zonder de kudde schapen!
* * *
Samenvatting
Een Kazachs volksverhaal over een slimme bedrieger. Onderweg komt de schelm Aldar-Kose een schaapherder tegen. Deze blijkt heel rijk te zijn, maar half blind. Aldar geeft zich uit voor een wonderdokter die hem wel kan genezen. Hij smeert het hoofd van de rijkaard in en verbindt hem. Dan gaat hij er vliegensvlug vandoor, met de schapen natuurlijk.
Toelichting
Aldar-Kose is bedrieger van beroep. Hij verdient zijn brood door mensen voor de gek te houden. Niet zomaar alle mensen, vooral de gierige rijkelui zijn de pineut. Want zij kunnen best wat missen, vindt Aldar-Kose. De ene keer troggelt hij hun een paard af, de andere keer geld, en soms zelfs een mooie dochter. 'Aldar' betekent in het Kazachs dan ook 'bedrieger'. Zijn tweede bijnaam 'Kose' (spreek uit 'kossè') betekent 'kin waar geen haar op groeit'. Want al is Aldar-Kose een volwassen man, zijn baard wil maar niet groeien.
De verhalen over Aldar-Kose op de Volksverhalen Almanak:Hoe Aldar-Kose trouwde De gierige vriend van Aldar-Kose Aldar-Kose en de rijke man die boer wilde worden Aldar-Kose en de duiveltjes De wonderjas van Aldar-Kose Hoe Aldar-Kose de rijke man genas Hoe Aldar-Kose de knechten trakteerde op een schaap Aldar-Kose en de vrek
'Salemaleikoem' betekent in het Arabisch 'vrede zij met u'. Wat voor ons 'hallo' is, is voor moslims 'salemaleikoem'. Je kunt het zeggen in bijna alle landen waar de islam een algemene godsdienst is.
Trefwoorden
dokter, blind, kwakzalver, kazachstan, schaapherder, schelmenverhaal, bedrog, volksverhaal, geneesheer, blindheid, blinde man, rijkaard, herder, aldar-kose, schapen
Basisinformatie
- Herkomst: Kazachstan
- Verhaalsoort: volksverhaal, schelmenverhaal
- Leeftijd: vanaf 9 jaar
- Verteltijd: ca. 4 minuten
Populair
Verder lezen
De drie kleine biggetjes
De arme molenaarsknecht en het katje