maandag 14 oktober 2024

Wereld Feesten Almanak


Mitaartut
Datum:
Land / gebied: Groenland
Groenland 'Mitaartut' (6 januari) is een soort Halloween in Groenland, waarbij zowel kinderen als volwassenen zich verkleden. Het hangt ook nauw samen met Driekoningen.

Mitaartut is afgeleid van het West-Groenlandse werkwoord 'mitaarpoq', dat 'verkleden', 'gekke gezichten trekken' betekent. In Oost-Groenland werd dit feest ook in de winter gevierd rond het christelijke Driekoningenfeest op 6 januari. Men noemde het na de kerstening van het gebied dan ook 'kongepingasiit', letterlijk 'drie koningen'.

Bij dit feest vertonen zich verklede figuren, die op groteske wijze zijn uitgedost en daarmee de normale verhoudingen op hun kop zetten. Mannen hebben vrouwenkleren aan en maken hun gezichten zwart met roet. Zoals kleding een uiting is van identiteit, is verkleding een teken dat men tijdelijk de normale identiteit verruilt voor een andere.

Met Mitaartut vertonen zich voor het eerst verklede figuren op straat, enkele zitten zelfs met uitdossing in de kerk tijdens de dienst i.v.m. Driekoningen. In West-Groenland zijn de verklede figuren overdag vooral kinderen en meisjes en 's avonds jonge ongetrouwde mannen. In Oost-Groenland zijn echter alleen mannen verkleed, althans volgens een verslag uit 1968.

MitaartutZij zijn op groteske wijze uitgedost. Zij dragen maskers van karton, hun gezichten en handen zijn zwart gemaakt met roet, mannen hebben vrouwenkleren aan en opgevulde kleding suggereert een vergevorderd stadium van zwangerschap. Vaak dragen zij tegelijkertijd een penis van opgerold papier of zeehondenhuid. Verder vertoont hun kleding andere merkwaardigheden, zoals aan het linkerbeen een rubberlaars en aan het rechter een laars van zeehondenhuid.

De verklede figuren dreigen, maar slaan niet en maken geen geluid omdat zij niet herkend willen worden. Zij proberen de omstanders zwart te maken met roet en aan het lachen te krijgen. In de huizen krijgen zij kleine cadeautjes. Wanneer zij herkend worden, is het spel uit.

De vermomde mensen stellen de drie koningen voor, maar zij verschijnen niet in drie verschillende soorten kostuums. Meestal zijn ze maar met zijn tweeën en zijn volgens eigen zeggen onderweg één van de drie in de duisternis kwijtgeraakt. Volgens de Groenlanders zelf werd vroeger kongepingasiit (mitaartut) niet gevierd, maar een ander oud Groenlands feest dat "uaajeertut" werd genoemd en dat een aantal gelijksoortige aspecten had zoals verkleden, gebruik van roet, gekke gezichten trekken, toeschouwers aan het lachen maken en elementen van travestie.

Een feestdag in Groenland.

Zie ook

Actueel

Komende feesten