dinsdag 19 maart 2024

1946
Een naam voor een nieuw tijdperk
VANDAAG
DE DAG
5
maart

Na zijn nederlaag in de Britse verkiezingen van juli 1945 reist de nog steeds invloedrijke ex-premier Winston Churchill door de wereld. In de Verenigde Staten wordt hij warm ontvangen als dé Europese oorlogspremier. In het Westminster College in Fulton, Missouri, houdt hij op 5 maart 1946 een toespraak die algemeen gezien wordt als het begin van de Koude Oorlog. In de speech spreekt hij van de toenemende invloed de Sovjetunie en de dreiging die daarmee gepaard gaat. De eerste zin van zijn beroemde Fultonrede luidt: "Van Stettin aan de Oostzee tot Triëst aan de Adriatische Zee, is een ijzeren gordijn neergelaten dwars door het Europese continent."
5 maart geboren
Rex Harrison
1908
Gerardus Mercator
1512
Andy Gibb
1958


1971Filip "Popeye" Meirhaeghe
Belgisch wereldkampioen mountainbike 2003. Zilver op de Olympische Zomerspelen 2000.
1970John Anthony Frusciante
Amerikaans gitarist (Red Hot Chili Peppers).
1964Gerald Vanenburg
Nederlands voetballer en coach.
1958Andy Gibb († 1988)
Brits / Australisch popzanger. Jongste broer van Barry, Robin en Maurice Gibb: de Bee Gees.
1946Koos van Zomeren
Nederlands schrijver.
1939Pierre Wynants
Belgisch chef-kok.
1929J.B. Lenoir († 1967)
Amerikaans bluesgitarist, zanger en liedjesschrijver.
1922Pier Paolo Pasolini († 1975)
Italiaans filmregisseur en schrijver.
1918James Tobin († 2002)
Amerikaans econoom. Nobelprijs voor economie 1981.
1908Rex Harrison († 1990)
Brits-Amerikaans acteur.
1903Janus Braspenninckx
Nederlands wielrenner (zilveren medaille Olympische Spelen van Amsterdam).
1874Arthur van Schendel († 1946)
Nederlands schrijver.
1871Rosa Luxemburg († 1919)
Russisch/Pools marxistisch politica, filosofe en revolutionair.
1696Giambattista Tiepolo
Italiaans kunstschilder.
1512Gerardus Mercator († 1594)
Gerard de Kremer of de Cremer. Vlaams cartograaf, instrumentenmaker en graveur.
5 maart feestdagen
Town Meeting Day Vermont - Verenigde Staten
Arrivée de l'Evangile - Frans Polynesië
Cincomarzada - Spanje
5 maart in de geschiedenis
1979
1933
2003
1931


200316 personen, waaronder de dader, vinden de dood bij een zelfmoordaanslag op een autobus in Haifa.
200135 Islamitische pelgrims komen om tijdens de jaarlijkse Hajj.
1979De Amerikaanse ruimtesonde Voyager 1 passeert Jupiter en stuurt beelden van deze planeet naar de aarde.
1969Verkiezing van Gustav Heinemann tot derde bondspresident van West-Duitsland.
1966Een Brits Boeing 707-vliegtuig stort neer op de berg Fuji, Japan, Alle 124 inzittenden komen om.
1946De Britse ex-premier Winston Churchill benoemt, tijdens een toespraak op een universiteit in Missouri (VS), de opkomst van communistische regimes in het oosten van Europa als "het IJzeren gordijn". Dit wordt gezien als het begin van de Koude Oorlog.
1933In Duitsland krijgt de Nationaal Socialistische partij van Adolf Hitler 44% van de stemmen bij de parlementaire verkiezingen.
1931Oswald Mosley richt in Londen de British Union of Fascists op.
1918De Sovjet-Unie maakt Moskou tot hoofdstad i.p.v. St. Petersburg.
1836Samuel Colt maakt de eerste revolver voor de productie (.34-kaliber).
- 1233(v.Chr.) Inwoners van de Fenicische havenstad Oegarit zijn getuige van een zonsverduistering. Het is de eerste zonsverduistering die wordt vastgelegd, de gebeurtenis is gevonden op een kleitablet.
5 maart overleden
Jozef Stalin
1953
John Belushi
1982
Yvan Delporte
2007


2007Yvan Delporte (78)
Belgisch stripschrijver en stripredacteur (Robbedoes). Als scenarist werkte hij voor tekenaars als Peyo (Steven Sterk en De Smurfen) en Peter de Smet (Joris PK). Samen met Franquin bedacht hij Guust Flater.
2006Milan Babic
Servisch oorlogsmisdadiger, tandarts, politicus en ex-president van Kroatië-Servië. Pleegde zelfmoord in een cel van het Joegoslavië-tribunaal in Den Haag waar hij nog als getuige verbleef.
2006Hilbrand Hartlief
Nederlands volleyballer. Speelde voor de Groningse club Lycurgus en 38 keer in het nationale team.
2005Siep Geugjes
Nederlands journalist. Oud-redacteur van Communistisch dagblad de Waarheid.
1982John Belushi (33)
Amerikaans filmacteur (Blues Brothers).
1961Kjeld Abell
Deens schrijver.
1953Sergej Prokofjev (61)
Russisch componist. Met name bekend door het muzikale sprookje Peter en de wolf.
1953Jozef Stalin (74)
Russisch communistisch dictator.
1944Constant Montald (81)
Belgisch kunstschilder (muurschilderingen) en beeldhouwer.
1895Nikolaj Leskov (64)
Russisch schrijver.
1895Sir Henry Rawlinson (84)
Brits archeoloog en taalkundige (spijkerschrift van Mesopotamië).
1827Alessandro Volta
Italiaans natuurkundige (elektrische batterij).