Sprookjes en verhalen uit Gelderland

De Grote en de Kleine HulEen Veluwse sage over het ontstaan van twee heuvels. Een reus ontdekt dat zijn oven stuk is en gaat aan zijn buurman vragen of hij de volgende dag de zijne mag gebruiken om brood in te bakken. Dat mag en wanneer hij de andere morgen met het meel onder zijn armen op weg gaat, raken zijn klompen vol zand.Sage | Gelderland | vanaf 9 jaar | ca. 6 min.

De Geknielde ManEen Veluws volksverhaal over een versteende rover. In de bossen van Vierhouten woont een beruchte rover. Op een dag komt hij een vioolspeler tegen die de kunst beheerst d.m.v. klanken mensen of dieren te laten verstenen. De vioolspeler verandert de rover in een beuk die de vorm heeft van een knielende man.Volksverhaal | Gelderland | vanaf 10 jaar | ca. 4 min.

De witte juffer van KernhemEen Edese sage over een vergeefs verliefde jonkvrouw. Over het Landgoed Kernhem nabij Ede gaan verschillende verhalen: (a) er spookt een witte juffer rondt, die geen rust kan vinden en nog altijd op haar geliefde wacht, (b) uit een zwerfkei stroomt bloed als je er met volle maan een speld in steekt...Streekverhaal | Gelderland | vanaf 9 jaar | ca. 4 min.

De zwaneridder van NijmegenEen middeleeuwse sage uit Gelderland. Wanneer de burcht van Nijmegen in het graafschap Kleef onder de voet dreigt te worden gelopen, komt een bijzondere ridder op een zwaan te hulp. De enige erfgename van het graafschap trouwt met de ridder, maar zij mag nooit naar zijn afkomst vragen.Ridderverhaal | Gelderland | vanaf 11 jaar | ca. 15 min.

De zwarte vrouw van StaverdenDe legende over Leonora die wegkwijnde van liefdesverdriet. Leonora van Barchem vlucht naar haar pleegmoeder en vertelt haar noodlottige verhaal. Ze verliest haar grote liefde en moet met de man trouwen die hem heeft vermoord. Radeloos kwijnt ze weg van liefdesverdriet en sterft.Middeleeuws verhaal | Gelderland | vanaf 10 jaar | ca. 9 min.

Jonker Adam van DeelenEen Gelderse sage over een jonge en avontuurlijke jonker. De jonker van het kasteel van Eck en Wiel is graag onder het gewone volk en avontuurlijk ingesteld. Hij gaat dan ook op een lange zeereis, maar leidt schipbreuk. Jaren verblijft hij op een onbewoond eiland, met als enig gezelschap een leeuw.Sage | Gelderland | vanaf 9 jaar | ca. 15 min.

De kikvors die in een prins veranderdeEen Nederlands (Gelders) sprookje over een kikkerkoning. Nederlandse (Gelderse) versie van de Kikkerkoning. Een in een kikker betoverde prins kan alleen onttoverd worden door de trouwbelofte van een meisje. Er was eens een arme vrouw, die met haar drie dochters buiten in een klein huisje woonde.Volkssprookje | Gelderland | vanaf 8 jaar | ca. 4 min.

Het Duivelshuis van ArnhemEen Gelderse sage over het huis van Maarten van Rossum. De legeraanvoerder van hertog Karel van Gelre laat een huis bouwen achter de Eusebiuskerk van Arnhem. Deze sage probeert te verklaren waarom het huis 'Het Duivelshuis' is gaan heten. Maarten van Rossum, veldheer in dienst van Karel van Gelre...Sage | Gelderland | vanaf 12 jaar | ca. 12 min.

Het jodenmeisje van RuurloEen Gelderse sage over een onmogelijke liefde. Ten tijden van de pestepidemie van de 14e eeuw, krijgen de joden de schuld van de Zwarte Dood. Een joodse vader en dochter ontkomen aan de woede van het volk, omdat de ridder van Ruurlo verliefd op haar is.Sage | Gelderland | vanaf 10 jaar | ca. 8 min.

De Buntermansberg te NunspeetEen Gelderse sage over een afschuwelijke moord. Een marskramer wordt door een herbergier in Nunspeet vermoord. Terwijl hij met zijn vrouw het lijk in zijn eigen tuin aan het begraven is, komt de brouwersknecht een vat bier brengen. Ze geven hem zwijggeld...Sage | Gelderland | vanaf 10 jaar | ca. 5 min.

Het RuitergatEen Veluwse sage over dwaallichten in een moeras. In het Ruitergat - op de weg van Hoog Soeren naar Wiesel - verdronk een Fransman met paard en al, misleid door de dwaallichten in het moeras. Jaren later werden de sabel en de geraamten van man en paard opgedolven.Sage | Gelderland | vanaf 10 jaar | ca. 2 min.

Het spook van de KoningshofEen Gelderse sage over het verdrijven van een spook. Op een boerderij te Voorst spookt het elke dag. Op een gegeven moment wordt het de boer te gortig en laat hij een duivelbanner komen. Deze gebruikt zand om het spook in op te laten nemen om dat vervolgens in een meertje - het Juffersgat - te dumpen...Spookverhaal | Gelderland | vanaf 8 jaar | ca. 6 min.

De koolhaas in LochemEen spotverhaal over de bijnaam van de Lochemmers. De inwoners van veel steden en dorpen hebben een bijnaam. De inwoners van Lochem noemt men 'koolhazen' en dit verhaal geeft een verklaring van die bijnaam. Heel vroeger werd Lochem geplaagd door hazen die zich te goed deden aan de kool in de moestuinen.Streekverhaal | Gelderland | vanaf 10 jaar | ca. 4 min.

Het verzonken slot aan de Niers
Sage | Gelderland | vanaf 10 jaar | ca. 4 min.

Hoe een schipper door de duivel werd gehaald
Volksverhaal | Gelderland | vanaf 9 jaar | ca. 7 min.

Janna van de Tiggeloven
Sage | Gelderland | vanaf 10 jaar | ca. 7 min.

Het wonderkruisje van ReijerinkEen Gelders volksverhaal over een wonder in een ravennest. Een boer en zijn knecht sluiten een weddenschap af over het uitkomen van de eieren in een ravennest: komen ze voor Pasen uit of niet. De boer dreigt te verliezen en kookt stiekem de eieren; nu zullen ze zeker niet meer uitkomen.Volksverhaal | Gelderland | vanaf 8 jaar | ca. 6 min.

De bruid van AmmersoyenEen Gelderse sage over een belofte van eeuwige trouw. Op een feest dat gegeven wordt als afscheid van de dochter van de heer van kasteel Ammersoyen, die de volgende dag in het klooster zal gaan, is ook een vreemdeling aangeschoven. Dit blijkt haar vroegere geliefde te zijn...Sage | Gelderland | vanaf 10 jaar | ca. 12 min.

De rover SchinderhannesEen Achterhoeks volksverhaal over een beruchte roverhoofdman. Het dorpje Neede in Gelderland heeft geen last gehad van de beruchte rover Schinderhannes (1777-1803). Deze volksoverlevering verklaart waarom...Sage | Gelderland | vanaf 12 jaar | ca. 3 min.

Hoe de Gruwel aan zijn paard kwam
Sage | Gelderland | vanaf 10 jaar | ca. 13 min.

Heilig Huis bij VierhoutenEen Veluwse sage over een vrome kluizenaar. Lang geleden woonde in het bosgebied, dat tegenwoordig 'Heilig Huis' heet, een vrome kluizenaar die de mensen erg behulpzaam was. Op een dag hielp hij een arme houthakker die zijn ziel aan de duivel had verkocht door de duivel zelf voor de gek te houden.Volksverhaal | Gelderland | vanaf 11 jaar | ca. 4 min.

De brandende schaapherderEen sage over een dolende vuurgeest nabij Wolfheze. Wanneer 's nacht twee mannen langs het spoor aan het werk zijn, zien ze opeens een vreemd licht verschijnen. Ze denken eerst dat het een locomotief met maar één lamp is, maar dat is toch wel erg raar.Streekverhaal | Gelderland | vanaf 8 jaar | ca. 2 min.

De sterke NicolaasVolksoverleveringen over een sterke man uit Halle (Achterhoek). In de 19e eeuw woonde er tussen Halle en Harreveld een zeer sterke man. In dit verhaal vier overleveringen waaruit respect voor zijn kracht blijkt. Men beweert dat de Nicolaasweg naar hem is vernoemd. Tussen Harreveld en Halle...Sage | Gelderland | vanaf 10 jaar | ca. 9 min.

Faust in Waardenburg
Volksverhaal | Gelderland | vanaf 12 jaar | ca. 8 min.

De vrouwengekEen sage uit Gelderland. Nog niet zo heel lang geleden woonde er op 't Zelle, een beetje op Ruurlo aan, een man van zo'n 50 jaar, Maneveld. Hij had geen vrouw meer, z'n oudste dochter was al vijf jaar getrouwd en je zou toch zeggen dat zo'n man die al opa is zich geen gekkigheid meer op de hals zou halen.Sage | Gelderland | vanaf 10 jaar | ca. 7 min.

Het zieke beenEen sage uit Gulpen over dansende heksen in de nacht. Een jongeman maakt het met zijn vriendin uit, omdat zij een heks zou zijn. Op een nacht komt hij op een heksenfeest terecht en danst hij met een mooi meisje. De volgende dag is de jongen ziek. Zijn ex-vriendin is de enige die hem kan genezen.Heksenverhaal | Limburg | vanaf 10 jaar | ca. 5 min.