dinsdag 19 maart 2024

Wereld Feesten Almanak


Tisja Beav (Treurdag om Jeruzalem)
Datum:
Land / gebied: Wereld (Joden)
Soort: Herdenking
Religie: Jodendom
Jodendom 9 Av. Tisja Beav is de traditionele rouwdag van het jodendom. Een treurdag ter gelegenheid van de verwoesting van de tempel. Men herdenkt op 13 augustus 2024 met Tisja Beav de verwoesting van zowel de Eerste als de Tweede Tempel, respectievelijk in 568 v. Chr. en 70 n. Chr.

Het is een dag van vasten en het zingen van klaagliederen. De synagoge is op deze dag slechts zwak verlicht. Ook: Tisha Beav, Tisja Be'av of Tisha b'Av.

Dit is niet bepaald een feestdag. Op deze dag staan de Joden stil bij de verwoesting van de tempel door de Romeinen in het jaar 70 na Chr. en nog een aantal andere rampen die rond deze tijd van het jaar in het verleden plaatsvonden.

Het is een dag van rouw, waarop joden vasten en in de synagoge de Thora-rollen omhullen met zwart doek, het licht is uit, de meesten zitten op de grond of op lage bankjes en alleen de 'ner tamied' (een soort Godslamp) brandt.

"O, hoe de stad die eens zo dicht bewoond was, is nu eenzaam als een weduwe achtergebleven! Zij die eens groot was onder de volken, een prinses onder de provincies, is nu schatplichtig geworden."

(Eicha - Klaagliederen 1:1)
De tempel betekent veel voor de joden, het enige wat er nog van rest is de klaagmuur. Op deze dag worden vooral de klaagliederen gelezen.

Maar aan het einde van de vastentijd, 's middags worden de Joden eraan herinnerd dat in deze tijd van het jaar, de Negende Av ook de Messias zal komen.

Op de negende dag van de maand Av op de Joodse kalender wordt getreurd om de verwoesting van de Tweede Tempel. Maar het is niet de enige ramp die het Joodse volk in haar lange geschiedenis juist op deze datum trof.

Op Tisja Beav gebeurden er vijf nationale rampen:

* In de tijd van Mosje Rabbeinoe (leraar Mozes), accepteerden de Joden in de woestijn de schandalige lasterpraat van de twaalf spionnen, en het vonnis werd over hen geveld dat hen verbood het Land Israël binnen te gaan (in het jaar 1312 v. Chr.).

* De Eerste Tempel werd verwoest door de Babyloniërs, onder leiding van Neboechadnetsar. Honderdduizend Joden werden afgeslacht en miljoenen in ballingschap gedeporteerd (586 v. Chr.).

* De Tweede Tempel werd verwoest door de Romeinen, onder leiding van Titus. Ongeveer twee miljoen Joden kwamen daarbij om en nog ongeveer een miljoen werden verbannen (70 na Chr.). "De Romeinen die vorige week reeds de stad zijn binnengedrongen hebben nu ook de tempel veroverd en steken die nu in brand. De Joden hebben zich heldhaftig verweerd tegen de heidense aanvallers, maar helaas, onze zonden waren te groot en Hasjem heeft ons tot deze verschrikkelijk straf veroordeeld."

* De Bar Kochba opstand werd neergeslagen door de Romeinse Keizer Hadrianus. De stad Betar - de laatste vesting waar de Joden hadden standgehouden - werd veroverd en verwoest. Meer dan 100.000 Joden werden afgeslacht (135 na Chr.).

* Het Tempelplein en zijn omgeving werden omgeploegd door de Romeinse generaal Turnus Rufus. Jeruzalem werd herbouwd als een heidense stad - het kreeg een nieuwe naam: Aelia Capitolina - en de toegang daartoe was de Joden verboden.

Er gebeurden nog vele andere ongelukken en rampen in de Joodse geschiedenis op de Negende Av, waaronder:

* Paus Urbanus II riep op tot de eerste kruistocht. Daarbij werden tienduizenden Joden gedood en vele Joodse gemeenschappen vernietigd.

* De Spaanse Inquisitie bereikte zijn hoogtepunt met de verdrijving van de Joden uit Spanje op Tisja Beav 1492.

* De Eerste Wereldoorlog brak uit op Tisja Beav in 1914, toen Rusland aan Duitsland de oorlog verklaarde. De Duitse rancune over deze oorlog kan mede gezien worden als de aanleiding voor de Holocaust.

* Op Tisja Beav begon de deportatie van de Joden uit het Getto van Warschau.

Tisja Beav is de rouwdag van het jodendom waarop primair de vernietiging van de Tempel wordt herdacht. Daarnaast zijn er nog drie andere vastendagen ingesteld m.b.t. die gebeurtenis: 10 Tevet (Asara b'Tevet), 17 Tammoez (Shiv'a Asar b'Tammuz) en 3 Tisjri (Tzom Gedaliah).

Een herdenkingsdag in Israël, Nederland.

Verder lezen

Zie ook

Actueel

Komende feesten