zondag 13 oktober 2024

Volksverhalen Almanak


Hoe bier wordt gemaakt


Nooit eerder was het in het Land van het Noorden zo'n bruiloft geweest. Voor het vlees bij het feestmaal werd een grote os geslacht. Sommige mensen zeggen dat hij maar van middelmatige grootte was, maar toch zó groot dat een zwaluw er een hele dag over deed om van de ene hoorn naar de andere te vliegen en dat een eekhoorn een hele maand over zijn rug kon rennen zonder zijn staart te bereiken.
Daarna werd er een grote zaal gebouwd, waarin het feestmaal gegeven zou worden - zó groot, zeggen sommigen, dat je het beneden niet zou kunnen horen als een haan zou kraaien door het rookgat in het dak, en als een hond zou blaffen aan het ene uiteinde, dan zou het geluid niet reiken tot aan het andere uiteinde.
Loehi stapte opgewonden heen en weer door de grote zaal en zag er nogal bezorgd uit. "Er is nu wel plaats genoeg voor iedereen," zei ze tegen zichzelf, "en ik heb genoeg vlees om iedereen te voeden, maar wat moet ik ze te drinken geven? Ik ben in ieder geval helemaal niet goed in bier brouwen."
"Misschien kan ik je helpen." Een oude man die al bij het vuur zat, had haar gehoord. "Ik ken de oorsprong van bier," zei hij. "Het wordt gemaakt van gerst, op smaak gebracht met hop en gebrouwen in water dat boven het vuur hangt. Luister." En de oude man vertelde hoe bier voor het eerst gemaakt was.
"Lang geleden was er een heel klein zaadje dat Hop heette. Het was de zoon van Vrolijkheid en het woonde in goede, rijke aarde bij een bron in Kalevala. Op een dag verveelde het zich in het donker, waar het niets kon doen, en het duwde een paar groene scheuten omhoog, in het licht en keek om zich heen. Hoog boven hem torende een boom waarvan de bladeren zich koesterden in de zon. Als ik in die boom kan klimmen, dacht Hop, dan zal ik meer zonlicht krijgen dan hieronder op het veld. En dus ging hij omhoog langs de boomstam met scheuten die zich vasthielden als vingers, terwijl hij klom.
Een ander zaadje, dat Gerst heette, begon nu ook zijn harige scheuten omhoog te duwen, daar beneden in het veld. Op een dag keek Hop vanuit zijn boom naar beneden en zag Gerst. En Gerst keek omhoog en zag Hop.
"O, wie moet ons nou aan elkaar voorstellen?" riepen ze beide. "Het leven is zo eenzaam hier, boven in de boom en beneden in het veld, wat zouden we toch graag bij elkaar zijn!"
Toevallig liep er net een jonge vrouw langs die hen hoorde. Haar naam was Osmotar, omdat zij het eerste meisje was dat geboren was in Osmola, of Kalevala, zoals de meeste mensen dat land noemen. Ze plukte Gerst uit het veld, sneed Hop uit de boom en deed hen samen in een grote ketel. Daarna vulde ze de ketel met water en stak er een vuur onder aan. Terwijl ze gebrouwen werden, neurieden Gerst en Hop blij. En toen het mengsel klaar was, goot Osmotar het in vaten om af te koelen."
"En zo," besloot de oude man zijn verhaal, "wordt bier gemaakt. Het is een lekkere drank die een man verwarmt en een vrouw opvrolijkt, maar als je er te veel van drinkt, stijgt het je naar het hoofd."
*   *   *
Samenvatting
Een Fins verhaal uit de Kalevala over de oorsprong van het bierbrouwen. Hop en gerst zijn de belangrijkste ingrediënten van bier. Deze legende verhaalt over hoe ooit op een dag beiden - met behulp van een meisje - bij elkaar zijn gekomen en hoe daaruit de heldere goudgele drank ontstond.
Toelichting
In Finland werden vroeger door de boeren en vissers bij het haardvuur veel liederen van de Kalevala gezongen. De Kalevala is een heldendicht dat van vader op zoon is doorverteld. Het zijn liederen en verhalen waarin ons veel duidelijk wordt gemaakt over het leven in het Finse land met zijn meren en bossen. Dit gedeelte gaat over het maken van bier dat nodig is bij het bruiloftsmaal in Pohjala. Een feest dat gegeven wordt door de moeder van de bruid Loehi, ter ere van het huwelijk tussen de maagd van het Noorden en de jonge held Ilmarinen.
Oorspronkelijk verschenen in "De zilveren meren" uitgegeven door Lemniscaat, Rotterdam.
Trefwoorden
Basisinformatie
Feest / viering
Bron
"De feesten van het jaar, een verhalenboek over feesten en seizoenen" door An Kesseler-van der Klauw. Gottmer, Haarlem, 1982. ISBN: 90-257-1575-3
Populair
Verder lezen