Gelderland - verhalen, sprookjes

De zwaneridder van NijmegenEen middeleeuwse sage uit Gelderland. Wanneer de burcht van Nijmegen in het graafschap Kleef onder de voet dreigt te worden gelopen, komt een bijzondere ridder op een zwaan te hulp. De enige erfgename van het graafschap trouwt met de ridder, maar zij mag nooit naar zijn afkomst vragen.Streeklegende | Gelderland | vanaf 11 jaar | ca. 15 min.

De elf zonen van Vithor en ClairesseEen verhaal over een Viking die zich in Arnhem vestigt. In het jaar des Heren 847 overviel in het voorjaar een vloot van Denen de handelspost Meginhardeswich (oudste benaming van Meinerswijk). Na een plundering en moordpartij waaraan slechts enkele bewoners ontkwamen...Streekverhaal | Gelderland | vanaf 12 jaar | ca. 14 min.

Fredegunde van de NevelhorstEen sage uit Didam over een spookachtige ruïne. De vrouw van een ridder, die op kruistocht naar het Heilige Land is vertrokken, heeft hem tot in de eeuwigheid trouw beloofd. Wanneer echter het bericht komt dat hij gesneuveld is, ontvangt ze al snel nieuwe minnaars.Volksverhaal | Gelderland | vanaf 12 jaar | ca. 8 min.

De koolhaas in LochemEen spotverhaal over de bijnaam van de Lochemmers. De inwoners van veel steden en dorpen hebben een bijnaam. De inwoners van Lochem noemt men 'koolhazen' en dit verhaal geeft een verklaring van die bijnaam. Heel vroeger werd Lochem geplaagd door hazen die zich te goed deden aan de kool in de moestuinen.Streekverhaal | Gelderland | vanaf 10 jaar | ca. 4 min.

De wonderdokter van DrutenEen Gelderse geschiedenis uit 1865 over een duiveluitdrijver. Een vrouw wordt behekst door een toverheks: ze kan niet meer eten, alleen nog af en toe een beetje water drinken. De dokter kan niks voor haar doen, maar dan kent de fabriekseigenaar voor wie haar man werkt een wonderdokter, een zgn 'duivelbanner'.Volksverhaal | Gelderland | vanaf 9 jaar | ca. 4 min.

De behekste schapenEen Tiels volksverhaal over een gekke schapenziekte. De schapen van een boer uit Tiel worden getroffen door een vreemde ziekte en vallen één voor één dood neer. Hij gaat naar de markt voor raad. Iemand vertelt hem dat zijn schapen behekst zijn. Om de toverkracht van de heks teniet te doen...Volksverhaal | Gelderland | vanaf 8 jaar | ca. 4 min.

Het RuitergatEen Veluwse sage over dwaallichten in een moeras. In het Ruitergat - op de weg van Hoog Soeren naar Wiesel - verdronk een Fransman met paard en al, misleid door de dwaallichten in het moeras. Jaren later werden de sabel en de geraamten van man en paard opgedolven.Sage | Gelderland | vanaf 10 jaar | ca. 2 min.

Het potje van de Witte Wieven
Volksverhaal | Gelderland | vanaf 10 jaar | ca. 6 min.

De verdwaalde boodschappenjongenHet winnende verhaal van de Arnhemse volksverhalenwedstrijd. Het rommelde in zijn maag. Berend deed boodschappen voor oma Aantje en ook voor hemzelf. Sinds zijn moeder overleden was en vader vaker op zee zat dan in de kroeg, ging de jongen minstens een keer per week naar de markt. Maar stilaan had hij er de pest in.Sage | Gelderland | vanaf 9 jaar | ca. 14 min.

De vergankelijke lindeEen sage uit Zutphen over de Tachtigjarige Oorlog. Tijdens de uitmoording van Zutphen door de Spaanse troepen onder don Frederik in 1572 zou een man in een linde zijn toevlucht gevonden hebben en als enige achtergebleven bewoner van de stad aan de dood ontkomen zijn. Op een van de kleine...Sage | Gelderland | vanaf 12 jaar | ca. 18 min.

De Geknielde ManEen Veluws volksverhaal over een versteende rover. In de bossen van Vierhouten woont een beruchte rover. Op een dag komt hij een vioolspeler tegen die de kunst beheerst d.m.v. klanken mensen of dieren te laten verstenen. De vioolspeler verandert de rover in een beuk die de vorm heeft van een knielende man.Volksverhaal | Gelderland | vanaf 10 jaar | ca. 4 min.

Hoe de Gruwel aan zijn paard kwamEen Veluwse sage over een enge paardenvilder. In een dorpje op de Veluwe woont een paardenvilder waar iedereen bang voor is. Ze noemen hem de Gruwel en hij reist met zijn hondenkar over de hele Veluwe om dode paarden op te kopen.Streekverhaal | Gelderland | vanaf 10 jaar | ca. 13 min.

De reus en de vier mudzakken roggeEen sage over de herkomst van landschapsnamen in Vierhouten. Een reus woont even ten zuiden van Vierhouten. Op een dag pakt hij een boer met zijn ploeg en paard op als speelgoed voor zijn dochter. De reus laat de man pas gaan in ruil tegen vier mudzakken rogge.Volksverhaal | Gelderland | vanaf 12 jaar | ca. 3 min.

De Buntermansberg te Nunspeet
Volksverhaal | Gelderland | vanaf 10 jaar | ca. 5 min.

Mariken van NieumeghenEen 16e eeuwse legende over zonde en vergeving. Marieke woont in de buurt van Nijmegen en gaat op een dag naar de markt. Op de terugweg komt ze de duivel tegen die haar belooft de zeven vrije kunsten te leren. Ze gaan samen naar 's-Hertogenbosch en Antwerpen en leven daar zeven jaar een zondig leven.Mirakelspel | Gelderland | vanaf 12 jaar | ca. 6 min.

De heks van de RietmolenEen Gelders volksverhaal over een bezoek aan een heksensabbat. Een oude meid van een boer in Neede is wat eigenaardig. Twee knechten volgen haar 's nachts en komen er achter dat ze kan heksen. Ze zien haar een toverspreuk prevelen en - zoef - weg is ze. Eén knecht denkt: 'Wat zij kan, kan ik ook.Heksenverhaal | Gelderland | vanaf 10 jaar | ca. 10 min.

Jonker Adam van DeelenEen Gelderse sage over een jonge en avontuurlijke jonker. De jonker van het kasteel van Eck en Wiel is graag onder het gewone volk en avontuurlijk ingesteld. Hij gaat dan ook op een lange zeereis, maar leidt schipbreuk. Jaren verblijft hij op een onbewoond eiland, met als enig gezelschap een leeuw.Streekverhaal | Gelderland | vanaf 9 jaar | ca. 15 min.

De Grote en de Kleine HulEen Veluwse sage over het ontstaan van twee heuvels. Een reus ontdekt dat zijn oven stuk is en gaat aan zijn buurman vragen of hij de volgende dag de zijne mag gebruiken om brood in te bakken. Dat mag en wanneer hij de andere morgen met het meel onder zijn armen op weg gaat, raken zijn klompen vol zand.Streekverhaal | Gelderland | vanaf 9 jaar | ca. 6 min.

Faust in WaardenburgHet verhaal over Faust die zijn ziel aan de duivel verkocht. Het lukt dr. Faust niet de steen der wijzen te vinden, maar gelukkig schiet de duivel hem te hulp. Deze wil Faust zeven jaar dienen, maar daarna is Faust een dienaar van de duivel. De dokter gaat akkoord en tekent het contract.Volksverhaal | Gelderland | vanaf 12 jaar | ca. 8 min.

De verborgen schat van kasteel RavenhorstEen sage over hoe rovers hun buit hebben verstopt in Winterswijk. Vroeger stond er in Winterswijk een kasteel dat berucht was om de drie rovers die er woonden. Wanneer echter de keizer zijn mannen er op af stuurt treffen die rovers noch schatten aan. Een uitgebreide zoektocht levert niks op.Volksverhaal | Gelderland | vanaf 10 jaar | ca. 8 min.

Hoe een schipper door de duivel werd gehaaldEen Harderwijks volksverhaal over een dronken zeeman. Stomdronken gaat een schipper samen met zijn knecht uit varen op de Zuiderzee. Al snel verdwijnt de schipper in het achteronder en hoort de knecht stemmen. Als hij gaat kijken ziet hij een zwarte man waarmee de schipper dobbelt en jenever drinkt.Duivelsprookje | Gelderland | vanaf 9 jaar | ca. 7 min.

De zwarte vrouw van StaverdenDe legende over Leonora die wegkwijnde van liefdesverdriet. Leonora van Barchem vlucht naar haar pleegmoeder en vertelt haar noodlottige verhaal. Ze verliest haar grote liefde en moet met de man trouwen die hem heeft vermoord. Radeloos kwijnt ze weg van liefdesverdriet en sterft.Middeleeuws verhaal | Gelderland | vanaf 10 jaar | ca. 9 min.

De rover SchinderhannesEen Achterhoeks volksverhaal over een beruchte roverhoofdman. Het dorpje Neede in Gelderland heeft geen last gehad van de beruchte rover Schinderhannes (1777-1803). Deze volksoverlevering verklaart waarom...Sage | Gelderland | vanaf 12 jaar | ca. 3 min.

De bedrogen duivelEen duivelsprookje over kaartspelers uit Lichtenvoorde (Oost Gelre). Een aantal jongens zitten te kaarten in een café, wanneer er een zegt dat de duvel hem mag komen halen als hij weer verliest. Als hij inderdaad verliest, is iedereen verbaasd als even later de duivel in eigen persoon aanklopt.Duivelsprookje | Gelderland | vanaf 10 jaar | ca. 8 min.

De bruid van Ammersoyen
Winterverhaal | Gelderland | vanaf 10 jaar | ca. 12 min.

Ilya van Moerom en de rover NachtegaalEen sage uit Rusland. De held Ilya van Moerom zadelde zijn paard en trok er op uit om avonturen te beleven. Hij gaf zijn ros een paar slagen met zijn zijden zweep, waarna het dier een geweldige sprong nam en met zijn berijder over de hoge bomen suisde.Sage | Rusland | vanaf 10 jaar | ca. 13 min.