dinsdag 19 maart 2024

Wereld Feesten Almanak


Asjoera (De tiende dag)
Datum: [*]
Land / gebied: Wereld (Moslims)
Soort: Vasten
Religie: Islam
Islam 10 Muharram. Asjoera (ook wel Ashura) is de tiende dag van de eerste maand van het islamitisch jaar: 10 Muharram. Nadat op 1 Muharram (Islamitisch Nieuwjaar) in de moskee het kerkelijke jaar is begonnen, wordt op deze dag pas echt nieuwjaar gevierd.

Asjoera is een dag van tegenstellingen, er heerst blijdschap om de dingen die moeten komen en verdriet om de dingen die voorbij zijn gegaan. Het wordt volgens de islam aanbevolen om een dag te vasten. Het is toch ook een gezellige dag, want veel mensen zoeken elkaars gezelschap op. Niet alleen in huis, maar ook op straat.

Op de ochtend van Asjoera kun je beter niet op straat vertonen. Je riskeert namelijk een nat pak doordat iemand een emmer koud water over je heen kiept, of je met een waterspuit probeert te raken. Want op Asjoera moet iedereen een bad nemen. Uit alle kranen van de hele wereld stroomt dan water uit de heilige bron de Zamzam bij Mekka. Overdag vast je, pas na zonsondergang mag je eten. Het vasten is een herdenking van de bevrijding van de profeet Mousa - oftewel Mozes - en zijn volk van de farao. De maaltijd wordt bij sommige stromingen van de islam gezien als herdenking van de laatste keer dat Noach at aan boord van de Ark.

Op Asjoera maken islamitische ondernemers de balans op van het afgelopen jaar. Daarna staan ze 2,5% van hun totale bezit af aan minderbedeelden. Hun gift kan bestaan uit een som geld, maar kan ook de vorm hebben van geschenken of levensmiddelen zoals bloem, suiker of olie. Er zijn mensen die op Asjoera een complete feestmaaltijd aanrichten voor de kinderen uit de buurt. Het afstaan van bezit, dat Zakaat (religieuze belasting) wordt genoemd, is een van de vijf pijlers van de islam.

Marokko
In het overwegend soennitische Marokko, vinden er op deze dag diverse niet religieuze rituelen plaats, die waarschijnlijk zijn overgebleven uit de pre-islamitische tijd (de Jahiliyya). Bijvoorbeeld baden in bronnen en rivieren, het ontsteken van vreugdevuren en het afschieten van vuurwerk.

Het is vooral een feest voor kinderen, ze krijgen allerlei cadeautjes die lawaai maken: trommels, fluitjes, rotjes, rammelaars en ratels, ook wel poppen en geld. 's Avonds eten de kinderen couscous klaargemaakt met de gedroogde staart van het schaap dat bij het Offerfeest is geslacht.

Herdenking in Kabala
In sjiitische moslimlanden (Iran, Irak, Pakistan, Libanon en Jemen) en gemeenschappen wereldwijd wordt er op deze dag gemeenschappelijk gerouwd en gevast (vasten is niet gebruikelijk voor twaalver Sjiieten; wel voor de vijvers - de Zaidi). Het rouwen vindt plaats in moskeeën in de vorm van lezingen, rouwliederen en zelfkastijding. Asjoera is een culminatie van tien dagen rouwen dat start met het begin van het islamitisch nieuwjaar.

Sjiitische moslims herdenken de tragische dood van Hussein, de kleinzoon van de profeet Mohammed. Hussein sneuvelde op 10 Muharram 61 (680 na Christus) tijdens een gevecht op de vlakte van Karbala tussen de regeringstroepen van Yazid ibn Muawiyah ibn Abu Sufyan (645-680) - de tweede kalief van de dynastie van de Omajjaden - en de volgelingen van Hussein. Husseins volgelingen bestonden voornamelijk uit vrouwen en kinderen en een handje vol soldaten. De aanleiding van het gevecht was dat volgens Hussein het kalifaat was veranderd door corrupt leiderschap in een tirannie.

De herdenking van de slag bij Karbala is een belangrijk aspect in de sjiitische geloofsbelijdenis. De jaarlijks herdenking behoort tot de grootste mondiale menselijke congregaties. De jaarlijks pelgrimstocht naar Mekka, de Hadj, trekt ongeveer 2 à 3 miljoen mensen, terwijl de herdenking op de Iraakse vlakte van Karbala tussen de 10 à 20 miljoen mensen trekt - met Asjoera als piek. Een kleine groep sjiieten heeft een ritueel dat er op neer komt dat men zich in het hoofd snijdt zodat het bloed aantoont hoe trouw men is aan Hussein, de kleinzoon van Mohammed. Dit bloederige beeld van de sjiitische Asjoera-viering heeft de overhand in de meeste (onjuiste) berichtgeving.

Veertig dagen na Asjoera (op 20 Safar) wordt door sjiitische moslims het martelaarschap van Hussein herdacht tijdens Arba'een.

Datum
Omdat de islamitische wereld voor alle gebeurtenissen die met Allah te maken hebben, een eigen kalender hanteert, valt Asjoera ieder jaar op een andere dag. De datum op deze website kan in sommige landen een dag verschillen omdat de aanvang van het feest samenhangt met het opkomen van de maan in een ander werelddeel.

[*] De hier gegeven datum van 16 juli 2024 voor Asjoera (De tiende dag) is berekend volgens de Umm al-Qura kalender van Saoedi-Arabië. De datum kan in sommige landen 1 dag afwijken. Het begin van de islamitische maand Muharram kan ook nog veranderen na het (daadwerkelijk) waarnemen van de sikkel van de nieuwe maan.

Zie ook

Een feestdag in Afghanistan, Bahrein, Bangladesh, Gambia, Irak, Iran, Jemen, Libanon, Marokko, Pakistan, Senegal, Somalië.

Verder lezen

Zie ook

Actueel

Komende feesten