1638
In het begin van de 17e eeuw waren kunstzinnige vorming en vermaak een zaak van de Rederijkerskamers, genootschappen voor de gegoede burgerij. In 1632 splitste een kleine groep, waarvan Brederode, Coster en Hooft deel uitmaakten, zich af en stichtten een eigen genootschap. Zij wilden meer aandacht aan het toneel besteden en in plaats van het gebruikelijke latijn de eigen landstaal gebruiken. Hun motto werd Door Yver In Liefde Bloeyende. Op 3 januari 1638 werd de eerste (houten) stadsschouwburg geopend aan de Keizersgracht, ontworpen door Jacob van Campen. Speciaal voor de opening schreef Joost van de Vondel de Gysbrecht van Aemstel. Deze voorstelling was vanaf dat moment lange tijd de traditionele openingsvoorstelling van het nieuwe jaar. (Tekst van de originele Gijsbrecht op DBNL) In mei 1772 brandde het gebouw tot de grond toe af. Om een grotere lichtopbrengst op het toneel te krijgen had men het aantal kaarsen, in die tijd de enige lichtbron, verdubbeld. Het gevolg was dat de gordijnen vlam vatten.
3 januari geboren
1892
1956 | Mel Gibson Amerikaans acteur. |
1942 | John Thaw († 2002) Brits acteur (Inspector Morse). |
1929 | Sergio Leone († 1989) Italiaans filmregisseur. |
1924 | André Franquin († 1997) Belgisch striptekenaar (Guust Flater). |
1917 | Albert Mol († 2004) Nederlands acteur, danser, cabaretier en schrijver. |
1915 | Genoveva Matute Filipijns schrijfster. |
1914 | Jean Louël Belgisch componist. |
1910 | Reind Brouwer Nederlands schrijver. |
1892 | J.R.R. Tolkien († 1973) Brits schrijver. (De Hobbit en In de Ban van de Ring). |
1757 | Johann Abraham Sixt Duits componist. |
1730 | Charles Palissot de Montenoy Frans schrijver. |
1680 | Johann Baptist Zimmermann Duits schilder. |
3 januari feestdagen
Dag van de Revolutie - Burkina Faso
Dag van het Ministerie van Religieuze Zaken - Indonesië
3 januari in de geschiedenis
1990
1925
1957
2007
2016 | Het noorden van Nederland is dagenlang in de greep van ijzel. |
2007 | In India begint de grootste bedevaart ter wereld, de driejaarlijkse Kumbh Mela, het feest der kruiken. Tot 26 februari reizen 70 miljoen hindoes naar Allahabad om een ritueel bad te nemen in de Ganges. Zie: Kumbh Mela (India). |
1990 | Ex-aanvoerder van Panama Manuel Noriega geeft zich over aan Amerikaanse troepen. |
1961 | De Verenigde Staten beëindigen alle diplomatieke relaties met Cuba. |
1957 | Het eerste elektronische horloge, de Hamilton Electric, komt op de markt. |
1926 | Generaal Theodorus Pángulos benoemt zichzelf tot leider van Griekenland. |
1925 | Benito Mussolini kondigt aan dat hij de leider wordt van Italië. |
1833 | Groot-Brittannië bezet de Falklandeilanden en maakt er een overzees gebiedsdeel van. |
1638 | De Amsterdamse schouwburg wordt geopend met het treurspel 'Gijsbrecht van Aemstel' van Vondel. |
3 januari overleden
2005
2014
2014 | Phil Everly (74) Amerikaans zanger en muzikant. Vormde samen met zijn jongere broer Don het beroemde duo The Everly Brothers. |
2011 | Yosef Shiloach Israëlisch acteur. |
2009 | Pat Hingle Amerikaans acteur. |
2008 | Aleksandr Abdulov Russisch acteur. |
2005 | Will Eisner Amerikaans comicsschrijver. Hij wordt gezien alsbeen van de pioniers van de Amerikaanse comicsscene. Vooral bekend door "The Spirit". |
2000 | Bernhard Wicki Oostenrijks regisseur en acteur. |
1979 | Conrad Hilton (91) Amerikaans hotelier en de stichter van de Hilton-hotelketen. |
1963 | Oscar Back Oostenrijks-Nederlands vioolpedagoog. |
1933 | Jack Pickford Amerikaans acteur. |
1923 | Jaroslav Haek Tsjechisch schrijver. |
1868 | Moritz Hauptmann (75) Duits componist. |
1785 | Baldassare Galuppi Italiaans componist. |