zaterdag 5 oktober 2024

1638
Kunst voor de koopmannen
VANDAAG
DE DAG
3
januari

In het begin van de 17e eeuw waren kunstzinnige vorming en vermaak een zaak van de Rederijkerskamers, genootschappen voor de gegoede burgerij. In 1632 splitste een kleine groep, waarvan Brederode, Coster en Hooft deel uitmaakten, zich af en stichtten een eigen genootschap. Zij wilden meer aandacht aan het toneel besteden en in plaats van het gebruikelijke latijn de eigen landstaal gebruiken. Hun motto werd ‘Door Yver In Liefde Bloeyende’. Op 3 januari 1638 werd de eerste (houten) stadsschouwburg geopend aan de Keizersgracht, ontworpen door Jacob van Campen. Speciaal voor de opening schreef Joost van de Vondel de ‘Gysbrecht van Aemstel’. Deze voorstelling was vanaf dat moment lange tijd de traditionele openingsvoorstelling van het nieuwe jaar. (Tekst van de originele Gijsbrecht op DBNL) In mei 1772 brandde het gebouw tot de grond toe af. Om een grotere lichtopbrengst op het toneel te krijgen had men het aantal kaarsen, in die tijd de enige lichtbron, verdubbeld. Het gevolg was dat de gordijnen vlam vatten.
3 januari geboren
J.R.R. Tolkien
1892


1956Mel Gibson
Amerikaans acteur.
1942John Thaw († 2002)
Brits acteur (Inspector Morse).
1929Sergio Leone († 1989)
Italiaans filmregisseur.
1924André Franquin († 1997)
Belgisch striptekenaar (Guust Flater).
1917Albert Mol († 2004)
Nederlands acteur, danser, cabaretier en schrijver.
1915Genoveva Matute
Filipijns schrijfster.
1914Jean Louël
Belgisch componist.
1910Reind Brouwer
Nederlands schrijver.
1892J.R.R. Tolkien († 1973)
Brits schrijver. (De Hobbit en In de Ban van de Ring).
1757Johann Abraham Sixt
Duits componist.
1730Charles Palissot de Montenoy
Frans schrijver.
1680Johann Baptist Zimmermann
Duits schilder.
3 januari feestdagen
Dag van de Revolutie - Burkina Faso
3 januari in de geschiedenis
1990
1925
1957
2007


2016Het noorden van Nederland is dagenlang in de greep van ijzel.
2007In India begint de grootste bedevaart ter wereld, de driejaarlijkse Kumbh Mela, het feest der kruiken. Tot 26 februari reizen 70 miljoen hindoes naar Allahabad om een ritueel bad te nemen in de Ganges. Zie: Kumbh Mela (India).
1990Ex-aanvoerder van Panama Manuel Noriega geeft zich over aan Amerikaanse troepen.
1961De Verenigde Staten beëindigen alle diplomatieke relaties met Cuba.
1957Het eerste elektronische horloge, de Hamilton Electric, komt op de markt.
1926Generaal Theodorus Pángulos benoemt zichzelf tot leider van Griekenland.
1925Benito Mussolini kondigt aan dat hij de leider wordt van Italië.
1833Groot-Brittannië bezet de Falklandeilanden en maakt er een overzees gebiedsdeel van.
1638De Amsterdamse schouwburg wordt geopend met het treurspel 'Gijsbrecht van Aemstel' van Vondel.
3 januari overleden
Will Eisner
2005
Phil Everly
2014


2014Phil Everly (74)
Amerikaans zanger en muzikant. Vormde samen met zijn jongere broer Don het beroemde duo The Everly Brothers.
2011Yosef Shiloach
Israëlisch acteur.
2009Pat Hingle
Amerikaans acteur.
2008Aleksandr Abdulov
Russisch acteur.
2005Will Eisner
Amerikaans comicsschrijver. Hij wordt gezien alsbeen van de pioniers van de Amerikaanse comicsscene. Vooral bekend door "The Spirit".
2000Bernhard Wicki
Oostenrijks regisseur en acteur.
1979Conrad Hilton (91)
Amerikaans hotelier en de stichter van de Hilton-hotelketen.
1963Oscar Back
Oostenrijks-Nederlands vioolpedagoog.
1933Jack Pickford
Amerikaans acteur.
1923Jaroslav Hašek
Tsjechisch schrijver.
1868Moritz Hauptmann (75)
Duits componist.
1785Baldassare Galuppi
Italiaans componist.