donderdag 5 december 2024

1919
Man maakt vrouwen actief
VANDAAG
DE DAG
15
mei

Op 15 mei 1919 dient het kamerlid Hendrik Pieter Marchant van de Vrijzinnig Democratische Bond een initiatiefwet in tot instelling van actief vrouwenkiesrecht, waar in 1922 voor het eerst gebruik van kan worden gemaakt. De partijen die zich zo lang tegen het vrouwenkiesrecht hadden verzet, de protestantse en katholieke partijen, bleken er groot profijt van te hebben. Het vrouwenkiesrecht werd in Nederland bevorderd door de Vereniging voor Vrouwenkiesrecht (opgericht in 1894) door Wilhelmina Drucker en Aletta Jacobs. Vanaf 1917 hadden vrouwen al wel het passieve kiesrecht (ze konden wel gekozen worden, maar niet zelf kiezen).
15 mei geboren
Tenzing Norgay
1914
Frank en Ronald de Boer
1970
Paul Geerts
1937
Mike Oldfield
1953


1970Frank en Ronald de Boer
Nederlandse voetbal-tweeling.
1964Onno Innemee
Nederlands cabaretier.
1953Mike Oldfield
Brits muzikant.
1948Brian Eno
Brits muzikant.
1937Paul Geerts
Belgisch striptekenaar (Suske en Wiske).
1937Trini Lopez
Mexicaans / Amerikaans zanger.
1937Madeleine Albright.
Madeleine Korbel Albright. Tsjechisch-Amerikaans politicus. Van 1997-2001 minister van Buitenlandse Zaken van de Verenigde Staten.Eerste vrouw in die functie.
1922Ger Harmsen († 2005)
Nederlands filosoof en historicus. Kenner van het marxisme en de geschiedenis van de arbeidersbeweging.
1914Tenzing Norgay († 1986)
Nepalees gids, beklom als eerste de top van de hoogste berg ter wereld (Mount Everest) samen met Edmund Hillary.
1883Celal Bayar († 1986)
Turks politicus en president van Turkije van 1951-1986. Na een militaire staatsgreep in 1960 werd Celal Bayar gearresteerd. Hij werd in 1961 ter dood veroordeeld, maar dit werd omgezet in een celstraf tot 1966. Stierf in 1986.
1865Albert Verwey († 1937)
Nederlands dichter en essayist.
1859Pierre Curie († 1906)
Frans natuurkundige. (Radio-activiteit).
1567Claudio Monteverdi († 1643)
Italiaans componist, violist en zanger.
15 mei feestdagen
Geboorte van Boeddha - China - Boeddhisme
Pattimura Day - Indonesië
15 mei in de geschiedenis
1648
1971
2002
1501


2002Tweede-Kamerverkiezingen in Nederland leiden tot een politieke aardverschuiving. De Lijst Pim Fortuyn komt binnen met 26 zetels, terwijl ook het CDA fors wint.
1998Het Nederlands Centrum voor Volkscultuur, het Meertens Instituut en het Nederlands Openlucht Museum hebben 50.000 mensen bereid gevonden deze dag, 15 mei 1998, te beschrijven.
1996Het Indonesische leger maakt een eind aan een gijzelingsdrama in de jungle van Irian Jaya. Onder de gijzelaars bevinden zich de Nederlanders Mark van der Wal en Martha Klein.
1995De Franse zakenman en polticus Bernard Tapie, de financier van voetbalclub Olympique Marseille, wordt tot een jaar cel veroordeeld wegens het omkopen van voetballers van concurrent Valenciennes.
1971Aan boord van de Mebo II, het zendschip van zendpiraat Radio Noordzee, ontploft een bom. Later blijkt de financier van concurrent Veronica, Bull Verweij, achter de aanslag te zitten.
1948Egypte, Libanon, Syrië, Irak en Saoedi-Arabië vallen Israël aan, nadat het zich een dag eerder onafhankelijk had verklaard. Zie: Jom Ha'atsmaoet (Onafhankelijkheidsdag) (Israël).
1940Duitse inval in Noord-Frankrijk.
1928Mickey Mouse heeft zijn eerste optreden in de tekenfilm Steamboat Willie.
1648Vrede van Münster. Einde van de Tachtigjarige Oorlog met Spanje. Het Nederduits-Gereformeerde geloof (Calvinisme) wordt de staatskerk van Nederland.
1501In Venetië drukt Ottaviano Petrucci het eerste muziekboek.
15 mei overleden
Rik Van Steenbergen
2003
Edward Hopper
1967
Emily Dickinson
1886


2014Jean-Luc Dehaene (73)
Belgisch premier.
2009Buddy Montgomery
Amerikaans jazzmuzikant.
2007Yolanda King
Amerikaans actrice en mensenrechtenactiviste (dochter van Martin Luther King).
2007Theo Ordeman
Nederlands televisieregisseur en -producent.
2003Rik Van Steenbergen (78)
Belgisch wielrenner.
2003June Carter Cash
Amerikaans zangeres.
1994Frederik van Pallandt
Nederlands zanger.
1994Gilbert Roland
Amerikaans acteur.
1967Edward Hopper (84)
Amerikaans schilder (Nighthawks).
1941Law Adam
Nederlands voetballer.
1940Menno ter Braak (38)
Nederlands schrijver, essayist en criticus. Richtte samen met E. du Perron en Maurice Roelants het invloedrijke literaire tijdschrift Forum op.
1935Kazimir Malevitsj (57)
Oekraïens kunstschilder, docent en theoreticus van het constructivisme en het suprematisme.
1920Giulio Boschi
Italiaans kardinaal-aartsbisschop van Ferrara.
1886Emily Dickinson (55)
Amerikaans dichteres.
1761Jacob Mossel
Gouverneur-Generaal van Nederlands-Indië.
1634Hendrick Avercamp
Nederlands schilder.