Azerbeidzjan is voor het grootste gedeelte van de geschiedenis bezet geweest door buitenlandse mogendheden. In 1991 werd het een zelfstandige republiek.Geschiedenis
Rond 640 na Christus trokken Arabische legers het gebied binnen - die tevens de islam introduceerden - gevolgd door Mongoolse troepen en vanaf de 11de eeuw tot de 15de eeuw door Turkse overheersing. Het gevolg van deze Turkse overheersing was dat de Azeri een Turkse taal adopteerden.
Vanaf het einde van de 16e eeuw werd tussen het Ottomaanse Rijk, het Perzische Rijk en Tsaristisch Rusland gevochten om de hegemonie in de regio. Daarna nam de Iraanse invloed toe. Vanaf de 18de eeuw werd Rusland een steeds machtiger mogendheid, die invloed zocht en kreeg in de Kaukasus.Bij het Verdrag van Toerkmanchai in 1828 werd de invloed over het gebied vastgelegd: het noordelijke gedeelte (ongeveer de contouren van het huidige Azerbeidzjan) werd toegewezen aan Rusland, terwijl het zuidelijke gedeelte werd toegewezen aan Iran.
Van 1918 tot 1920 was Azerbeidzjan onafhankelijk. Daarna werd het onderdeel van de Sovjet-Unie. In 1988 ontstonden er ernstige spanningen tussen Azerbeidzjan en de Armeense enclave Nagorny Karabach, welke gelegen is in Azerbeidzjan. Dit leidde tot geweldsuitbarstingen tegen etnische Armeniërs. Toen de situatie uit de hand liep, poogden Sovjettroepen op bloedige wijze de orde te herstellen, waardoor anti-Russische gevoelens in Azerbeidzjan werden aangewakkerd.
In 1991 werd Azerbeidzjan onafhankelijk. De eerste jaren van onafhankelijkheid werden gekenmerkt door felle onderlinge rivaliteit tussen machthebbers, economische malaise en de nog immer durende ruzie om de enclave Nagorny-Karabach. Na massaprotesten vanwege de nederlagen in de oorlog met Armenië vluchtte de eerste gekozen president Mutalibov naar Moskou. Zijn opvolger, president Elchibey, benoemde de vroeger KGB-chef Heydər Əliyev tot parlementsvoorzitter. President Elchibey werd evenwel verdreven door een oprukkend rebellenleger van krijgsheer Surat Hoesseinov. Heydər Əliyev sloot vervolgens een pact met deze krijgsheer, die bij die gelegenheid werd benoemd tot premier. Na een referendum waarin het volk het vertrouwen in de gevluchte president opzegde, werden presidentiële verkiezingen uitgeschreven. Op 3 oktober 1993 werd Aliyev voor het eerst gekozen tijdens rechtstreekse presidentiële verkiezingen. Hij bleef aan de macht tot 2003, waarna hij vanuit zijn ziekbed de macht overdroeg aan zijn zoon Ilham. Deze won met gemak de presidentsverkiezingen in oktober 2003 en werd direct benoemd tot president.
Staatsinrichting
In 1995 werd door middel van een referendum een nieuwe Grondwet aangenomen ter vervanging van de Grondwet uit het Sovjettijdperk. Binnen Azerbeidzjan liggen de autonome Republiek Nakhichevan en de Armeense enclave Nagorny-Karabach. Het lokale leiderschap van Nagorny-Karabach heeft de enclave onafhankelijk verklaard, maar dit wordt internationaal niet erkend.
De president wordt direct gekozen voor vijf jaar en kan maximaal één keer herkozen worden. Hij benoemt het kabinet en in samenspraak met het parlement de premier en de hoofden van de lokale overheden. De president heeft grote bevoegdheden. In 2002 zijn er via een referendum verschillende grondwetswijzigingen doorgevoerd. Eén van de belangrijkste is het feit dat de president voortaan geen tweederde meerderheid meer nodig heeft in de verkiezingen, maar dat een absolute meerderheid (d.w.z. 51% van de uitgebrachte stemmen) volstaat. Daarnaast is besloten dat in het geval dat de president zijn functie niet kan uitoefenen, zijn bevoegdheden aan de premier toevallen in plaats van aan de parlementsvoorzitter, in de periode voor nieuwe presidentsverkiezingen.
Het parlement (Milli Majlis) telt 125 zetels en wordt rechtstreeks gekozen via een districtenstelsel voor een periode van 5 jaar. Ondanks zijn theoretische bevoegdheden, heeft dit parlement in de praktijk weinig macht. De Nieuwe Azerbeidzjaanse Partij (NAP) van Aliyev heeft een meerderheid in het parlement. De oppositie is verdeeld. Op 6 november 2005 zijn er parlementsverkiezingen gehouden, die door de OVSE werden beoordeeld als noch vrij, noch eerlijk, ondanks enige geboekte vooruitgang ten opzichte van de vorige verkiezingen.
De rechterlijke macht bestaat in Azerbeidzjan uit het Constitutionele Hof, het Hooggerechtshof, het Economische Hof en de reguliere en gespecialiseerde rechtbanken. Helaas is het rechtssysteem tot dusverre nog weinig ontwikkeld. De president benoemt lagere rechters en kan kandidaten voordragen voor het Constitutionele Hof, het Hooggerechtshof en het Economische Hof, waarna deze worden benoemd door het parlement.
Een feestdag in Azerbeidzjan.
Zie ook
Actueel
- Çocuk Bayramı (Dag van het Kind): 23 april
- Pesach (Joods Paasfeest): 23 t/m 30 april
- IJsheiligen
- Hanuman Jayanti: 23 april
- Orthodox Pasen
- Dag van het Duitse Bier: 23 april
Komende feesten
Proclamatiedag RMS
Festa della Liberazione
Store Bededag (Biddag)
Koningsdag
Dia di Rincon